Bá»™ não con ngưá»i được cho là có thể được cấy ghép vá»›i má»™t cÆ¡ thể khác trong tương lai.
Â
Tiến sÄ© Robert White, giáo sư giải phẫu thần kinh thuá»™c Äại há»c Case Western Reserve ở Ohio, Mỹ tin rằng, hoạt động cấy ghép não ngưá»i sẽ được thá»±c hiện trong tương lai. Hiện nhiá»u cuá»™c thà nghiệm cấy ghép não đã thà nh công trên động váºt báºc cao như khỉ. Não cá»§a loà i nà y được giữ lại trong há»™p sá» trước khi cấy ghép và o con khỉ má»›i.
Tháºt không may, tá»§y sống bị cắt đứt khi thá»±c hiện ca phẫu thuáºt trên con ngưá»i, não bá»™ chuyển giao không kiểm soát được hệ thần kinh trên cÆ¡ thể, vấn đỠmiá»…n dịch và loại bá» mô cấy ghép cÅ©ng là vấn đỠđáng lo ngại.
Những ngưá»i liệt từ cổ trở xuống do tổn thương cá»™t sống hy vá»ng má»™t ngà y nà o đó các dây thần kinh trong cá»™t sống cá»§a hỠđược nối lại.
Äể thá»±c hiện cuá»™c giải phẫu nà y, các nhà khoa há»c cần phải có cÆ¡ thể cấy ghép. Bệnh nhân cần cấy ghép bị liệt từ cổ trở xuống, phải đối mặt vá»›i hiện tượng suy Ä‘a cÆ¡ quan, trong thá»i gian ngắn há» sẽ chết. CÆ¡ thể cá»§a ngưá»i cho lấy từ má»™t ngưá»i đã chết do chấn thương não. CÆ¡ thể há» duy trì hoạt động nhá» việc há»— trợ hô hấp, há»— trợ tim, duy trì sá»± sống.
Giáo sư White cho biết các công đoạn của quá trình cấy ghép gồm 11 bước là :
Thứ nhất, đưa hai bệnh nhân và o phòng phẫu thuáºt đặc biệt, trang bị máy móc và thiết bị há»— trợ cần thiết.
Thứ hai, hai nhóm bác sÄ© phẫu thuáºt được đà o tạo đặc biệt để nâng cao tay nghá». Hai bệnh nhân phẫu thuáºt cùng má»™t lúc.
Thứ ba, cả hai bệnh nhân được trang bị má»™t loạt các thiết bị theo dõi não, nhịp tim, huyết áp. Äo lưá»ng quan trá»ng nhất được thá»±c hiện tại khu vá»±c não.
Thứ 4, quá trình phẫu thuáºt thá»±c hiện đầu tiên ở cổ. Má»™t vết rạch và o các mô bao gồm cả da và cÆ¡ bắp. Giai Ä‘oạn nà y thà nh công khi giữ nguyên được động mạch và cá»™t sống.
Thứ 5, các nhà khoa há»c sẽ tách rá»i đầu ra khá»i phần xương sống, là m lá»™ tá»§y sống và các lá»›p phá»§ cá»§a nó. Bác sỹ sẽ sá» dụng các ốc vÃt gắn chặt xương sống vá»›i đầu tại thá»i Ä‘iểm cấy ghép.
Thứ 6, bác sÄ© phẫu thuáºt trên mạch máu, đây là phần nguy hiểm nhất do não chỉ có thể hoạt động trong thá»i gian rất ngắn nếu không được cung cấp máu đầy đủ. Chất chống đông máu tạm thá»i được cho và o mạch máu bệnh nhân là m cho quá trình nối mạch thá»±c hiện liên tục.
Thứ 7, một loại máy hỗ trợ tuần hoà n não là m mát não rất nhanh, duy trì ở 12 độ C, giúp bảo vệ não hơn một giỠnếu lưu thông máu hoà n toà n chấm đứt.
Thứ 8, mạch máu được sắp xếp sao cho việc lưu thông máu truyá»n từ cÆ¡ thể ngưá»i cho sang đầu cá»§a ngưá»i nháºn.
Thứ 9, các mạch máu và dây thần kinh giữa hai cÆ¡ thể nối lại vá»›i nhau. TÃn hiệu thần kinh có thể trao đổi giữa não ngưá»i nháºn và cÆ¡ thể má»›i.
Thứ 10, các mô và da ở cổ được khâu lại. Bệnh nhân chuyển và o má»™t môi trưá»ng chăm sóc tách biệt. Mối quan tâm lá»›n nhất trong thá»i gian nà y là vấn đỠnhiá»…m trùng, loại bá» mô cấy ghép, há»— trợ tuần hoà n máu. Bệnh nhân cần được há»— trợ hô hấp thưá»ng xuyên và nuôi dưỡng bằng các biện pháp đặc biêt.
Bước cuối cùng là , khi ý thức bệnh nhân trở lại, bá»™ não cá»§a bệnh nhân hoạt động bình thưá»ng. Há» có thể nghe, nhìn, nếm, ngá»i, suy nghÄ©, và những ký ức cá»§a hỠđược bảo toà n nguyên vẹn.
Lê Hùng (theo BBC) |