Cải tiến các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c truyá»n thống
TrÆ°á»›c hết ngÆ°á»i giáo viên cần nắm vững những yêu cầu và sá» dụng thà nh thạo các kỹ thuáºt của chúng trong việc chuẩn bị cÅ©ng nhÆ° tiến hà nh bà i lên lá»›p, chẳng hạn nhÆ° kỹ thuáºt mở bà i, kỹ thuáºt trình bà y, giải thÃch trong khi thuyết trình, kỹ thuáºt đặt các câu há»i và xá» lý các câu trả lá»i trong Ä‘Ã m thoại, hay kỹ thuáºt là m mẫu trong luyện táºp.
Tuy nhiên, các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c truyá»n thống có những hạn chế tất yếu, vì thế bên cạnh các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c truyá»n thống cần kết hợp sá» dụng các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c má»›i, đặc biệt là những phÆ°Æ¡ng pháp và kỹ thuáºt dạy há»c phát huy tÃnh tÃch cá»±c và sáng tạo của há»c sinh.
Kết hợp Ä‘a dạng các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c
Việc phối hợp Ä‘a dạng các phÆ°Æ¡ng pháp và hình thức dạy há»c trong toà n bá»™ quá trình dạy há»c là phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng quan trá»ng để phát huy tÃnh tÃch cá»±c và nâng cao chất lượng dạy há»c.
Dạy há»c toà n lá»›p, dạy há»c nhóm, nhóm đôi và dạy há»c cá thể là những hình thức xã há»™i của dạy há»c cần kết hợp vá»›i nhau, má»—i má»™t hình thức có những chức năng riêng.
Tình trạng Ä‘á»™c tôn của dạy há»c toà n lá»›p và sá»± lạm dụng phÆ°Æ¡ng pháp thuyết trình cần được khắc phục, đặc biệt thông qua là m việc nhóm.
Tuy nhiên hình thức là m việc nhóm rất Ä‘a dạng, không chỉ giá»›i hạn ở việc giải quyết các nhiệm vụ há»c táºp nhá» xen kẽ trong bà i thuyết trình, mà còn có những hình thức là m việc nhóm giải quyết những nhiệm vụ phức hợp, có thể chiếm má»™t hoặc nhiá»u tiết há»c, sá» dụng những phÆ°Æ¡ng pháp chuyên biệt nhÆ° phÆ°Æ¡ng pháp đóng vai, nghiên cứu trÆ°á»ng hợp, dá»± án.
Mặt khác, việc bổ sung dạy há»c toà n lá»›p bằng là m việc nhóm xen kẽ trong má»™t tiết há»c má»›i chỉ cho thấy rõ việc tÃch cá»±c hóa “bên ngoà i†của há»c sinh.
Muốn đảm bảo việc tÃch cá»±c hóa “bên trong†cần chú ý đến mặt bên trong của phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c, váºn dụng dạy há»c giải quyết vấn Ä‘á» và các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c tÃch cá»±c khác.
Váºn dụng dạy há»c giải quyết vấn Ä‘á»
Dạy há»c giải quyết vấn Ä‘á» (dạy há»c nêu vấn Ä‘á», dạy há»c nháºn biết và giải quyết vấn Ä‘á») là quan Ä‘iểm dạy há»c nhằm phát triển năng lá»±c tÆ° duy, khả năng nháºn biết và giải quyết vấn Ä‘á».
Há»c được đặt trong má»™t tình huống có vấn Ä‘á», đó là tình huống chứa Ä‘á»±ng mâu thuẫn nháºn thức, thông qua việc giải quyết vấn Ä‘á», giúp há»c sinh lÄ©nh há»™i tri thức, kỹ năng và phÆ°Æ¡ng pháp nháºn thức.
Dạy há»c giải quyết vấn Ä‘á» là con Ä‘Æ°á»ng cÆ¡ bản để phát huy tÃnh tÃch cá»±c nháºn thức của há»c sinh, có thể áp dụng trong nhiá»u hình thức dạy há»c vá»›i những mức Ä‘á»™ tá»± lá»±c khác nhau của há»c sinh. Các tình huống có vấn Ä‘á» là những tình huống khoa há»c chuyên môn, cÅ©ng có thể là những tình huống gắn vá»›i thá»±c tiá»…n.
Tuy nhiên nếu chỉ chú trá»ng việc giải quyết các vấn Ä‘á» nháºn thức trong khoa há»c chuyên môn thì há»c sinh vẫn chÆ°a được chuẩn bị tốt cho việc giải quyết các tình huống thá»±c tiá»…n. Vì váºy bên cạnh dạy há»c giải quyết vấn Ä‘á», lý luáºn dạy há»c còn xây dá»±ng quan Ä‘iểm dạy há»c theo tình huống.
Váºn dụng dạy há»c theo tình huống
Dạy há»c theo tình huống là má»™t quan Ä‘iểm dạy há»c, trong đó việc dạy há»c được tổ chức theo má»™t chủ Ä‘á» phức hợp gắn vá»›i các tình huống thá»±c tiá»…n cuá»™c sống và nghá» nghiệp.
Quá trình há»c táºp được tổ chức trong má»™t môi trÆ°á»ng há»c táºp tạo Ä‘iá»u kiện cho há»c sinh kiến tạo tri thức theo cá nhân và trong mối tÆ°Æ¡ng tác xã há»™i của việc há»c táºp.
PhÆ°Æ¡ng pháp nghiên cứu trÆ°á»ng hợp là má»™t phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c Ä‘iển hình của dạy há»c theo tình huống, trong đó há»c sinh tá»± lá»±c giải quyết má»™t tình huống Ä‘iển hình, gắn vá»›i thá»±c tiá»…n thông qua là m việc nhóm.
Váºn dụng dạy há»c theo các tình huống gắn vá»›i thá»±c tiá»…n là con Ä‘Æ°á»ng quan trá»ng để gắn việc Ä‘Ã o tạo trong nhà trÆ°á»ng vá»›i thá»±c tiá»…n Ä‘á»i sống, góp phần khắc phục tình trạng giáo dục hà n lâm, xa rá»i thá»±c tiá»…n hiện nay của nhà trÆ°á»ng phổ thông.
Tuy nhiên, nếu các tình huống được Ä‘Æ°a và o dạy há»c là những tình huống mô phá»ng lại, thì chÆ°a phải tình huống thá»±c. Nếu chỉ giải quyết các vấn Ä‘á» trong phòng há»c lý thuyết thì há»c sinh cÅ©ng chÆ°a có hoạt Ä‘á»™ng thá»±c tiá»…n thá»±c sá»±, chÆ°a có sá»± kết hợp giữa lý thuyết và thá»±c hà nh.
Váºn dụng dạy há»c định hÆ°á»›ng hà nh Ä‘á»™ng
Dạy há»c định hÆ°á»›ng hà nh Ä‘á»™ng là quan Ä‘iểm dạy há»c nhằm là m cho hoạt Ä‘á»™ng trà óc và hoạt Ä‘á»™ng chân tay kết hợp chặt chẽ vá»›i nhau. Trong quá trình há»c táºp, há»c sinh thá»±c hiện các nhiệm vụ há»c táºp và hoà n thà nh các sản phẩm hà nh Ä‘á»™ng, có sá»± kết hợp linh hoạt giữa hoạt Ä‘á»™ng trà tuệ và hoạt Ä‘á»™ng tay chân.
Äây là má»™t quan Ä‘iểm dạy há»c tÃch cá»±c hóa và tiếp cáºn toà n thể. Váºn dụng dạy há»c định hÆ°á»›ng hà nh Ä‘á»™ng có ý nghÄ©a quan trá»ng cho việc thá»±c hiện nguyên lý giáo dục kết hợp lý thuyết vá»›i thá»±c tiá»…n, tÆ° duy và hà nh Ä‘á»™ng, nhà trÆ°á»ng và xã há»™i.
Dạy há»c theo dá»± án là má»™t hình thức Ä‘iển hình của dạy há»c định hÆ°á»›ng hà nh Ä‘á»™ng, trong đó há»c sinh tá»± lá»±c thá»±c hiện trong nhóm má»™t nhiệm vụ há»c táºp phức hợp, gắn vá»›i các vấn Ä‘á» thá»±c tiá»…n, kết hợp lý thuyết và thá»±c hà nh, có tạo ra các sản phẩm có thể công bố.
Trong dạy há»c theo dá»± án có thể váºn dụng nhiá»u lý thuyết và quan Ä‘iểm dạy há»c hiện đại nhÆ° lý thuyết kiến tạo, dạy há»c định hÆ°á»›ng há»c sinh, dạy há»c hợp tác, dạy há»c tÃch hợp, dạy há»c khám phá, sáng tạo, dạy há»c theo tình huống và dạy há»c định hÆ°á»›ng hà nh Ä‘á»™ng.
Tăng cÆ°á»ng sá» dụng phÆ°Æ¡ng tiện dạy há»c và CNTT hợp lý há»— trợ dạy há»c
PhÆ°Æ¡ng tiện dạy há»c có vai trò quan trá»ng trong việc đổi má»›i phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c, nhằm tăng cÆ°á»ng tÃnh trá»±c quan và thà nghiệm, thá»±c hà nh trong dạy há»c. Việc sá» dụng các phÆ°Æ¡ng tiện dạy há»c cần phù hợp vá»›i mối quan hệ giữa phÆ°Æ¡ng tiện dạy há»c và phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c.
Äa phÆ°Æ¡ng tiện và công nghệ thông tin vừa là ná»™i dung dạy há»c vừa là phÆ°Æ¡ng tiện dạy há»c trong dạy há»c hiện đại. Äa phÆ°Æ¡ng tiện và công nghệ thông tin có nhiá»u khả năng ứng dụng trong dạy há»c.
Bên cạnh việc sá» dụng Ä‘a phÆ°Æ¡ng tiện nhÆ° má»™t phÆ°Æ¡ng tiện trình diá»…n, cần tăng cÆ°á»ng sá» dụng các phần má»m dạy há»c cÅ©ng nhÆ° các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c sá» dụng mạng Ä‘iện tá» (E-Learning).
PhÆ°Æ¡ng tiện dạy há»c má»›i cÅ©ng há»— trợ việc tìm ra và sá» dụng các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c má»›i. Webquest là má»™t và dụ vá» phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c má»›i vá»›i phÆ°Æ¡ng tiện má»›i là dạy há»c sá» dụng mạng Ä‘iện tá», trong đó há»c sinh khám phá tri thức trên mạng má»™t cách có định hÆ°á»›ng.
Sá» dụng các kỹ thuáºt dạy há»c phát huy tÃnh tÃch cá»±c và sáng tạo
Kỹ thuáºt dạy há»c là những cách thức hà nh Ä‘á»™ng của của giáo viên, của ngÆ°á»i dạy và há»c sinh trong các tình huống hà nh Ä‘á»™ng nhá» nhằm thá»±c hiện và điá»u khiển quá trình dạy há»c.
Chú trá»ng các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c đặc thù bá»™ môn
PhÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c có mối quan hệ biện chứng vá»›i ná»™i dung dạy há»c. Vì váºy bên cạnh những phÆ°Æ¡ng pháp chung có thể sá» dụng cho nhiá»u bá»™ môn khác nhau thì việc sá» dụng các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c đặc thù có vai trò quan trá»ng trong dạy há»c bá»™ môn. Các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c đặc thù bá»™ môn được xây dá»±ng trên cÆ¡ sở lý luáºn dạy há»c bá»™ môn.
Và dụ: Thá»±c hà nh là má»™t phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c đặc thù quan trá»ng của môn Công nghệ; các phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c nhÆ° là m mẫu thao tác, phân tÃch sản phẩm kỹ thuáºt, thiết kế kỹ thuáºt, lắp ráp mô hình, các dá»± án là những phÆ°Æ¡ng pháp chủ lá»±c trong dạy há»c Công nghệ.
Bồi dưỡng phÆ°Æ¡ng pháp há»c táºp tÃch cá»±c cho há»c sinh
PhÆ°Æ¡ng pháp há»c táºp má»™t cách tá»± lá»±c đóng vai trò quan trá»ng trong việc tÃch cá»±c hóa, phát huy tÃnh sáng tạo của há»c sinh. Có những phÆ°Æ¡ng pháp nháºn thức chung nhÆ° phÆ°Æ¡ng pháp thu tháºp, xá» lý, đánh giá thông tin, phÆ°Æ¡ng pháp tổ chức là m việc, phÆ°Æ¡ng pháp là m việc nhóm, có những phÆ°Æ¡ng pháp há»c táºp chuyên biệt của từng bá»™ môn.
Bằng nhiá»u hình thức khác nhau, cần luyện táºp cho há»c sinh các phÆ°Æ¡ng pháp há»c táºp chung và các phÆ°Æ¡ng pháp há»c táºp trong bá»™ môn.
NhÆ° váºy có rất nhiá»u phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng đổi má»›i phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c vá»›i những cách tiếp cáºn khác nhau. Việc đổi má»›i phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c đòi há»i những Ä‘iá»u kiện thÃch hợp vá» phÆ°Æ¡ng tiện, cÆ¡ sở váºt chất và tổ chức dạy há»c, Ä‘iá»u kiện vá» tổ chức, quản lý.
Ngoà i ra, phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c còn mang tÃnh chủ quan. Má»—i giáo viên vá»›i kinh nghiệm riêng của mình cần xác định những phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng riêng để cải tiến phÆ°Æ¡ng pháp dạy há»c và kinh nghiệm của cá nhân.
Nguồn thông tin: http://tinmoi24.com/mot-so-bien-phap-doi-moi-phuong-phap-day-hoc/news-50-4-28f2f1f5fb79aed9a8a26a38c3f62679