|
Â
Cho đến nay, có rất nhiá»u khái niệm vỠ“văn hóaâ€. Khái niệm “văn hóa†vốn bắt nguồn từ chữ la tinh “colere†có nghÄ©a là cà y cấy, vun trồng.
Từ nghÄ©a hạn hẹp ban đầu gắn vá»›i nông nghiệp cổ xÆ°a, ná»™i dung của khái niệm văn hóa được mở rá»™ng, phát triển thà nh ý nghÄ©a vun trồng, bồi đắp hoạt Ä‘á»™ng tinh thần của con ngÆ°á»i. Trong văn hóa, nhân tố hà ng đầu là sá»± hiểu biết, sá»± hiểu biết trong thá»i đại ngà y nay được Ä‘o bằng trình Ä‘á»™ há»c vấn, tức trình Ä‘á»™ tiếp thu và váºn dụng những kiến thức khoa há»c. NhÆ°ng chỉ dừng lại ở sá»± hiểu biết, chỉ riêng hiểu biết không thôi thì chÆ°a thà nh văn hóa. Chỉ thà nh văn hóa khi sá»± hiểu biết được sá» dụng là m ná»n tảng và định hÆ°á»›ng cho lối sống, đạo lý, tâm hồn (nói cách khác là cho cách ứng xá») của má»—i dân tá»™c và thà nh viên vÆ°Æ¡n tá»›i cái đúng, cái tốt, cái đẹp trong mối quan hệ giữa ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i, giữa ngÆ°á»i vá»›i môi trÆ°á»ng xã há»™i và tá»± nhiên. Cùng vá»›i quá trình phát triển, văn hóa ngà y cà ng có ná»™i dung phong phú. Vì thế văn hóa có nhiá»u định nghÄ©a vá»›i ná»™i dung rá»™ng hẹp khác nhau. Văn hóa hiểu theo nghÄ©a rá»™ng bao gồm cả trình Ä‘á»™ phát triển váºt chất và tinh thần. Văn hóa hiểu theo ná»™i dung bao gồm cả khoa há»c, kỹ thuáºt, giáo dục, văn hóa nghệ thuáºt. Văn hóa đặt trong phạm vi nếp sống, lối sống, đạo đức xã há»™i. Có thể nói tổng quát văn hóa là sá»± hiểu biết nhằm định hÆ°á»›ng cho sá»± phát triển theo cái đúng, cái tốt, cái đẹp. Văn hóa là má»™t trong những bá»™ pháºn quan trá»ng cho sá»± phát triển lâu bá»n nhiá»u mặt của dân tá»™c. Nguồn gốc văn hóa gắn liá»n vá»›i nguồn gốc loà i ngÆ°á»i, trong đó nổi báºt lên là những gì liên quan đến hoạt Ä‘á»™ng có ý thức của con ngÆ°á»i, gồm cả hoạt Ä‘á»™ng giao tiếp và văn hóa giao tiếp.
Giao tiếp là má»™t hiện tượng xã há»™i thể hiện các mối quan hệ ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i, vá»›i thiên nhiên qua các hiện tÆ°á»ng giao lÆ°u, ứng xá» thông qua trá»±c tiếp tiếp xúc, nhằm đáp ứng nhu cầu váºt chất và tinh thần của con ngÆ°á»i. Lý luáºn văn hóa Mác - Lê nin cho rằng trong quá trình phát triển xã há»™i, giao tiếp văn hóa được xem là có vị trà đặc biệt, bởi vì nó chÃnh là má»™t thà nh tố thuá»™c bản chất năng Ä‘á»™ng của con ngÆ°á»i, cái là m cho văn hóa phát triển liên tục nhÆ° những giá trị liên tục, đến lượt mình văn hóa góp phần là m cho con ngÆ°á»i hoà n thiện và trở thà nh Ä‘á»™ng lá»±c cho sá»± phát triển kinh tế - xã há»™i nói chung.Â
Giao tiếp trong hoạt Ä‘á»™ng thanh tra là giao tiếp đặc thù, bởi vì chúng ta trá»±c tiếp tiếp xúc vá»›i con ngÆ°á»i (cá nhân, tổ chức) vì những nhu cầu Ä‘á»i sống xã há»™i liên quan đến thanh tra, xét giải quyết khiếu nại, tố cáo … đến quyá»n, lợi Ãch của nhiá»u đối tượng. “Mục tiêu kép†của giao tiếp thanh tra là vừa để bảo vệ pháp luáºt, đồng thá»i vừa đảm bảo hà i hòa các lợi Ãch của nhà nÆ°á»›c, của xã há»™i, của tổ chức và cá nhân. Giá trị cao nhất của “văn hóa giao tiếp thanh tra†là giữ vững ká»· cÆ°Æ¡ng pháp luáºt, đảm bảo sá»± công bằng xã há»™i theo tinh thần phụng công thủ pháp, chà công vô tÆ° của Hồ Chà Minh. Cán bá»™, công chức thanh tra giao tiếp vá»›i tÆ° cách là đại diện ngà nh thanh tra, vừa đại diện cho cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c và là công bá»™c của dân. Qua giao tiếp thanh tra nhằm đạt được mục tiêu cao nhất là hoà n thà nh tháºt tốt má»i nhiệm vụ của ngà nh vá»›i chất lượng và hiệu quả cao nhất; Ä‘em lại lợi Ãch cho nhà nÆ°á»›c, cho nhân dân theo đúng quy định của pháp luáºt, đồng thá»i thể hiện được bản chất của chế Ä‘á»™ và truyá»n thống vốn có của dân tá»™c. Việc giao tiếp phải dá»±a trên quan Ä‘iểm tôn trá»ng, biết lắng nghe, biết cách thuyết phục, biết cách xây dá»±ng các mối quan hệ hợp tác vì quyá»n lợi Ãch hợp pháp và nghÄ©a tình của các bên. Cán bá»™, công chức, viên chức thanh tra phải tuân thủ pháp luáºt, xá» lý má»i tình huống linh hoạt “có lý, có tình†trong từng trÆ°á»ng hợp giao tiếp cụ thể, phải lấy giáo dục, thuyết phục là m chÃnh. Tất cả nhằm đảm bảo xây dá»±ng ngà nh thanh tra trong sạch, vững mạnh, xứng đáng vá»›i lá»i dạy của Bác Hồ “là tai mắt của trên, là ngÆ°á»i bạn của dÆ°á»›iâ€. Khi giao tiếp vá»›i các đối tượng, ngÆ°á»i cán bá»™ thanh tra phải chuẩn bị kỹ vá» tâm lý, nắm chắc pháp luáºt, đảm bảo chứng cứ đầy đủ, sẵn sà ng đối thoại đấu tranh để là m sáng tá» chân lý của sá»± việc má»™t cách khách quan và chÃnh xác.Â
Äiá»u 3 Luáºt thanh tra năm 2004 quy định vá» mục Ä‘Ãch thanh tra “Hoạt Ä‘á»™ng thanh tra nhằm phòng ngừa, phát hiện và xá» lý các hà nh vi vi phạm pháp luáºt; phát hiện những sÆ¡ hở trong cÆ¡ chế quản lý, chÃnh sách, pháp luáºt để kiến nghị vá»›i cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c có thẩm quyá»n các biện pháp khắc phục; phát huy nhân tố tÃch cá»±c; góp phần nâng cao hiệu lá»±c, hiệu quả của hoạt Ä‘á»™ng quản lý nhà nÆ°á»›c; bảo vệ lợi Ãch của nhà nÆ°á»›c, quyá»n và lợi Ãch hợp pháp của cÆ¡ quan, tổ chức, cá nhânâ€. NhÆ° váºy hoạt Ä‘á»™ng của thanh tra nhằm để bảo vệ pháp luáºt, lấy phòng ngừa là cÆ¡ bản, đồng thá»i phát hiện và xá» lý để ká»· cÆ°Æ¡ng pháp luáºt được nghiêm minh. Coi trá»ng việc phát huy Æ°u Ä‘iểm, khắc phục khuyết nhược Ä‘iểm để nâng cao hiệu quả của quản lý nhà nÆ°á»›c. Qua đó nâng cao dân trà sá»± hiểu biết thá»±c thi pháp luáºt giúp là m đúng, uốn nắn những lệch lạc, đó không chỉ là văn hóa thanh tra mà còn là văn hóa của ngÆ°á»i cá»™ng sản. NhÆ° váºy hoạt Ä‘á»™ng thanh tra phải có văn hóa giao tiếp, lấy con ngÆ°á»i là m trá»ng tâm - không có ngÆ°á»i tá» tế, không có thanh tra tốt. Muốn có thanh tra tốt phải có văn hóa thanh tra phù hợp đạo lý dân tá»™c và không chỉ há»c ăn, há»c nói, há»c gói, há»c mở mà còn phải há»c chuẩn má»±c đạo đức xã há»™i. NgÆ°á»i xÆ°a dạy rằng “tiên há»c lá»…, háºu há»c vănâ€. Há»c lá»… là há»c là m ngÆ°á»i, há»c văn là là há»c vá» sá»± hiểu biết của con ngÆ°á»i vá»›i thế giá»›i xung quanh. NgÆ°á»i lừa thầy phản bạn, bất trung bất hiếu, dạy những ngÆ°á»i nà y chẳng khác giao trứng cho ác. Và nhÆ°: biết luáºt mà vi phạm luáºt là ngÆ°á»i có văn nhÆ°ng vô lá»…. Ngà y nay là m nghá» gì cÅ©ng phải há»c để biết và để hà nh xá» cho đúng. Là m nghá» thanh tra cÅ©ng phải váºy, há»c cách sống có nhân văn để thá»±c thi nhiệm vụ tốt hÆ¡n.
Văn hóa giao tiếp của ngÆ°á»i cán bá»™ thanh tra trÆ°á»›c hết là ý thức há»c táºp và rèn luyện bản thân, hết lòng phục vụ nhân dân. Hà ng ngà y cán bá»™ thanh tra thÆ°á»ng xuyên tiếp xúc vá»›i rất nhiá»u đối tượng là ngÆ°á»i dân Ä‘i khiếu kiện, ngÆ°á»i quản lý, doanh nhân… Khi tiếp xúc thái Ä‘á»™ má»—i loại đối tượng đó Ä‘á»u khác nhau. Tâm lý chung là ngÆ°á»i khiếu kiện muốn mình thắng kiện, ngÆ°á»i vi phạm muốn “tai qua nạn khá»iâ€, ngÆ°á»i quản lý trá»±c tiếp muốn má»i việc Ä‘á»u êm xuôi. Äứng trÆ°á»›c những hiện tượng đó ngÆ°á»i cán bá»™ thanh tra phải tinh tế, bình tÄ©nh ứng xá» có văn hóa, là m cho má»i đối tượng Ä‘á»u “tâm phục khẩu phục†trên cÆ¡ sở pháp luáºt, chứng cứ, thái Ä‘á»™ đúng má»±c, tình lý rõ rà ng và đối thoại thẳng thắn. Hình ảnh giao tiếp ngÆ°á»i cán bá»™ thanh tra được thể hiện thông qua tác phong, cá» chỉ, lá»i nói, thái Ä‘á»™, tÆ° thế, nét mặt gắn liá»n vá»›i cách ăn mặc nghiêm túc. TrÆ°á»›c hết vá» trang phục ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nói “ngÆ°á»i đẹp nhá» lụaâ€, trang phục thanh tra khi ở công sở và khi là m nhiệm vụ cần thiết phải đồng phục, có bảng tên đảm bảo nghiêm túc, tác phong chỉnh tá», dáng Ä‘i vững và ng, phát ngôn có tổ chức chu đáo. Khi nói chuyện và tranh luáºn phải có phép lịch sá»±, nói ngắn gá»n, rõ rà ng, mạnh lạc, chÃnh xác, vui vẻ để ngÆ°á»i nghe hiểu đúng ý. Thái Ä‘á»™ trong là m việc phải nghiêm túc, chân thà nh, từ tốn, có chú ý và tôn trá»ng ngÆ°á»i nghe. Trong má»i trÆ°á»ng hợp Ä‘á»u xá» lý bình tÄ©nh, có nghiên cứu, lắng nghe và phản bác đúng chá»— bằng lá»i lẽ thuyết phục, khiêm tốn, Ä‘á» cao vai trò ngÆ°á»i giao tiếp vá»›i mình, tránh thao thao bất tuyệt. Äặc biệt là không đùa cợt, ba hoa, thiếu hiểu biết (biết thì thÆ°a thốt, không biết thì dá»±a cá»™t mà nghe). Khi đối tượng đặt ra phải trả lá»i những câu há»i rõ rà ng, cụ thể, tế nhị, không tá»± ái, luôn “cầm trịch được vấn Ä‘á»â€, tá»± mình đặt ra các câu há»i đúng lúc, đúng ná»™i dung, không gây khó khăn cho đối tượng khi giao tiếp và biết dừng khi ngÆ°á»i nghe tá» vẻ không đồng tình. Việc tranh luáºn là động lá»±c phát triển sá»± hiểu biết và tìm ra chân lý mà má»—i bên Ä‘á»u ra sức tìm kiếm ở nhau. Cần chú ý tá»›i những nguyên tắc chung là : vấn đỠđặt ra là cả các bên Ä‘á»u quan tâm, tôn trá»ng sá»± tháºt khách quan, má»—i bên tranh luáºn phải bình tÄ©nh, Ä‘iá»m đạm, ôn tồn chứng minh lẽ phải và biết chỠđợi sá»± đồng cảm. Äồng thá»i cố gắng tìm thấy phần đúng của má»—i bên, bình đẳng trÆ°á»›c chân lý, tôn trá»ng, không thái quá và không tá»± ái. Má»—i nét cá» chỉ, hà nh Ä‘á»™ng, ánh mắt của cán bá»™ thanh tra khi giao tiếp Ä‘á»u bá»™c lá»™ má»™t loạt hà nh Ä‘á»™ng bêntrong và bên ngoà i cÅ©ng nhÆ° thể hiện khả năng giao tiếp. Má»—i cán bá»™ thanh tra khi giai tiếp cần tháºn trá»ng “suy nghÄ© kỹ trÆ°á»›c khi nói†và nói đúng lúc, đúng nÆ¡i, có trách nhiệm và có liá»u lượng. Các cá» chỉ kéo ghế, má»i ngồi, má»i uống nÆ°á»›c, thăm há»i ân cần cà ng thể hiện phép lịch sá»± và tôn trá»ng đối tượng khi giao tiếp. NgÆ°á»i công chức thanh tra phải rèn luyện hà nh Ä‘á»™ng ứng xá» ngay thẳng, lá»… phép lịch sá»± ở nÆ¡i là m việc, ở phòng khách hoặc nÆ¡i công tác, giữ gìn bản sắc văn hóa Việt Nam. Má»—i hà nh Ä‘á»™ng giao tiếp là má»™t phÆ°Æ¡ng cách chuẩn má»±c tô Ä‘áºm thêm ná»n văn hóa ứng xá» và gây dấu ấn tốt đẹp đối vá»›i hình ảnh cán bá»™ thanh tra trong thá»i đại công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nÆ°á»›c. Kinh nghiệm cho thấy trong hoạt Ä‘á»™ng thanh tra ngÆ°á»i cán bá»™ thanh tra nếu biết cách ứng xá» tốt, có thái Ä‘á»™ đúng má»±c, lá»i nói, nụ cÆ°á»i cá» chỉ thân thiện, tháºn trá»ng thể hiện sá»± chân tháºt, tôn nghiêm sẽ đạt hiệu quả cao trong má»i công việc thanh tra.
Tóm lại văn hóa giao tiếp và giao tiếp có văn hóa của ngÆ°á»i cán bá»™ thanh tra phục vụ nhân dân là má»™t vấn Ä‘á» lá»›n trÆ°á»›c hết là ý thức tá»± há»c táºp và rèn luyện của bản thân nhằm đảm bảo “vừa hồng vừa chuyênâ€. Muốn giao tiếp có văn hóa thì bắt buá»™c phải có văn hóa. Mà văn hóa váºt chất và hoạt Ä‘á»™ng giao tiếp là giá trị được vun đắp qua thá»i gian, vì cuá»™c sống phát triển và được chắt lá»c thà nh bản sắc văn hóa giao tiếp xã há»™i và giao tiếp nghá» nghiệp. NgÆ°á»i cán bá»™ thanh tra là ngÆ°á»i quản lý xã há»™i mang tÃnh đặc thù, luôn “nhÆ° cái gÆ°Æ¡ng cho ngÆ°á»i ta soi, gÆ°Æ¡ng má» thì không soi được†cho nên phải tuân theo những nguyên tắc nhất quán nhÆ° Luáºt công chức, Luáºt thanh tra, Quy chế Ä‘oà n thanh tra, 5 Ä‘iá»u ká»· luáºt thanh tra. Äiá»u 5 của Luáºt thanh tra quy định “hoạt Ä‘á»™ng thanh tra phải tuân thủ pháp luáºt, bảo đảm chÃnh xác, khách quan, trung thá»±c, công khai, dân chủ, kịp thá»i, không là m cản trở hoạt Ä‘á»™ng bình thÆ°á»ng của cÆ¡ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh traâ€. Việc rèn luyện kỹ năng giao tiếp của cá nhân tốt thì má»›i có khả năng giao tiếp tốt trong cÆ¡ quan thanh tra. CÆ¡ quan thanh tra có tổ chức chặt chẽ và nghiêm túc, có quan hệ cấp báºc và ká»· luáºt cao, vì váºy phải có ná»n nếp có trên có dÆ°á»›i, có đồng nghiệp xây dá»±ng uy tÃn chung và nét đẹp của cÆ¡ quan. Má»i cá» chỉ thiếu ká»· luáºt, bất nhã, bất kÃnh vá»›i nhân dân, vá»›i đồng nghiệp trong cÆ¡ quan sẽ là m thiệt hại đến uy tÃn, niá»m tin yêu của nhân dân đối vá»›i ngà nh Thanh tra. Muốn được xã há»™i tin yêu thì má»—i cán bá»™ thanh tra phải tá»± hoà n thiện mình, tá»± chỉnh đốn mình để đảm bảo văn minh, lịch sá»±, có văn hóa ứng xá» tốt
(Theo thanh tra.edu.vn)
Â
Â
|
...
