Giáo dục- Đào tạo là một trong những ngành được xã hội quan tâm đặc biệt vì liên quan đến công tác “trồng người”. Nhân dịp năm mới 2017, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) Phùng Xuân Nhạ đã có cuộc trao đổi với báo chí để chia sẻ những việc mà ngành Giáo dục đã làm trong năm qua và dự định trong năm 2017. Phóng viên báo LĐTĐ lược ghi lại một số nội dung chính.

Theo Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ: Năm 2016 ngành Giáo dục tiếp tục thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện theo tinh thần Nghị quyết 29 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và là năm đầu tiên đưa nghị quyết Đại hội XII của Đảng vào cuộc sống.

Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ.

Trên cơ sở kế thừa, phát huy, nhiều quyết sách, chính sách giáo dục trong năm 2016 đã có tác động tích cực, góp phần làm thay đổi suy nghĩ, cách thức quản lý và hoạt động của cả hệ thống giáo dục từ trung ương đến địa phương.

Trong đó, phải kể đến việc ban hành Khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân và Khung trình độ quốc gia Việt Nam là điểm nhấn quan trọng hàng đầu trong năm 2016. Khung trình độ quốc gia Việt Nam được thiết kế theo hướng mở, linh hoạt, liên thông giữa các bậc học, trình độ và giữa các phương thức giáo dục, đào tạo; đẩy mạnh phân luồng sau trung học cơ sở; định hướng nghề nghiệp ở THPT.

Đổi mới chất lượng đào tạo được coi là bước đột phá năm 2017 (Ảnh minh họa)

Thực hiện tốt điều này sẽ góp phần đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động, làm căn cứ để xây dựng chương trình đào tạo, công nhận và miễn trừ kinh nghiệm học tập, lao động để thúc đẩy việc học tập suốt đời của người dân.

Năm 2016 cũng là năm ngành Giáo dục đã mạnh dạn nhìn lại những quy chế, quy định còn hạn chế để thay đổi, bổ sung và hoàn thiện như Thông tư 22 về đánh giá học sinh tiểu học trên cơ sở hoàn thiện Thông tư 30 đã góp phần làm giảm áp lực, tạo ra khí thế mới cho giáo viên và học sinh tiểu học; Quy chế đào tạo tiến sĩ hay Nghị định quy định về hợp tác đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục đang trong quá trình hoàn thiện với nhiều điểm mới hứa hẹn sẽ tạo ra những chuyển biến tích cực về chất lượng đào tạo.

Bên cạnh đó, năm 2016 còn có thể coi là năm bản lề với nhiều kế hoạch mới bắt đầu được xây dựng để triển khai trong những năm tiếp theo như Đề án "Đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2025”; Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và hỗ trợ các hoạt động dạy - học, nghiên cứu khoa học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025”…

PV: Vậy những hạn chế, khó khăn của ngành trong năm qua là gì?

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Bên cạnh những kết quả đã đạt được, ngành Giáo dục cũng thẳng thắn nhìn nhận những việc còn hạn chế, chưa làm được. Cụ thể, trong xây dựng và thực hiện chính sách về GDĐT cần đề cao tính thực tiễn và hiệu quả thực sự trong quá trình triển khai; đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục còn bất cập, cơ cấu chưa hợp lý, trình độ không đồng đều. Vẫn còn một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên chưa theo kịp yêu cầu đổi mới.

Công tác dự báo, lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục chưa sát với nhu cầu sử dụng; nguồn lực đầu tư còn hạn chế so với yêu cầu phát triển của ngành. Cơ sở vật chất trường, lớp học còn thiếu thốn. Ở một số địa phương nguồn kinh phí đầu tư cho cơ sở vật chất trường, lớp còn hạn hẹp, dàn trải, hiệu quả chưa cao.

Việc tăng quy mô giáo dục đại học không tương xứng với các điều kiện bảo đảm chất lượng, trong khi công tác dự báo nhu cầu thị trường lao động chưa được quan tâm đúng mức dẫn tới chất lượng đào tạo chưa tốt. Chương trình đào tạo chậm được đổi mới, còn nặng về lý thuyết, thiếu tính thực tiễn, thiếu sự gắn kết giữa nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp...

Để khắc phục những hạn chế trên, với cương vị người đứng đầu ngành Giáo dục, năm 2017 cá nhân Bộ trưởng và toàn ngành sẽ có những việc làm gì cụ thể?

Bước sang năm 2017, ngành Giáo dục sẽ tăng cường kỷ cương, nền nếp và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong các cơ sở GDĐT. Đối với bậc học mầm non tiếp tục chú trọng đổi mới hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.

Ở bậc học phổ thông chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, ý thức, trách nhiệm của công dân đối với xã hội, cộng đồng... Riêng với Giáo dục đại học sẽ đẩy mạnh việc nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao.

Còn trong công tác xây dựng thể chế, ngành sẽ chú trọng hơn tới tính thực tiễn của từng chính sách. Việc phân cấp cho địa phương, cơ sở cũng sẽ được thực hiện triệt để hơn nữa để các vụ, cục, đơn vị chức năng của Bộ GDĐT chỉ tập trung cho nhiệm vụ quản lý nhà nước, xây dựng văn bản, chính sách của ngành.

Năm 2017, ngành Giáo dục sẽ tập trung rà soát, đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục các cấp theo chuẩn, tiêu chuẩn ban hành, từ đó xây dựng chương trình, kế hoạch và tổ chức đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục đạt chuẩn.

Ngành cũng sẽ tiếp tục thực hiện có hiệu quả Đề án kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ cho giáo viên giai đoạn 2014 - 2015, lộ trình 2020. Đồng thời mở rộng thu hút các nguồn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước như các nguồn ODA, các chương trình, dự án hợp tác với nước ngoài, các nguồn xã hội hóa... để đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy và học tập...

Để triển khai được những nhiệm vụ nói trên, toàn ngành sẽ phải nỗ lực, đồng lòng hơn nữa. Niềm tin của xã hội chính là động lực quan trọng để ngành có thể hoàn thành được những mục tiêu, nhiệm vụ đề ra Trên tinh thần đó, năm 2017 sẽ tiếp tục là một năm lắng nghe, đổi mới và hành động của toàn ngành Giáo dục.

Nhân dịp chuẩn bị đón xuân Đinh Dậu, thay mặt lãnh đạo Bộ GDĐT, tôi xin gửi lời cảm ơn và lời chúc mừng năm mới tốt đẹp nhất tới các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh, những người đã luôn dành sự quan tâm, đồng hành cùng với ngành Giáo dục trong suốt một năm qua. Chúc các em học sinh, sinh viên trong cả nước có một năm mới với những tiến bộ và thành công mới!

PV: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

Nguồn thông tin: http://www.baomoi.com/2017-la-nam-doi-moi-va-hanh-dong/c/21240153.epi

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, quan điểm chủ đạo khi xây dựng Chương trình Giáo dục phổ thông mới (CT GDPT) mới là đổi mới căn bản, toàn diện nhưng phải kế thừa những nội dung tích cực của chương trình hiện hành, của truyền thống để tránh gây sốc.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ tại hội nghị đánh giá chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông hiện hành

Chương trình hiện hành vẫn nặng về kiến thức, nhẹ về kỹ năng

Chia sẻ với các thầy cô, đội ngũ chuyên gia tại Hội nghị tổng kết, đánh giá Chương trình Giáo dục Phổ thông (GDPT), sách giáo khoa (SGK) hiện hành của Việt Nam, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết, từ khi có chương trình (CT) sau năm 2000, ngành GD đã tổ chức đánh giá, điều chỉnh nhiều lần. Lần này, việc đánh giá được thực hiện theo cách tiếp cận mới – đánh giá trên cơ sở quan điểm Nghị quyết 29 của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, các Nghị quyết, Quyết định của Quốc hội và Chính phủ về đổi mớiCT, SGK GDPT. Mục tiêu đánh giá là để phục vụ cho việc xây dựng CT mới và điều chỉnh nội dung, phương pháp dạy học theo CT hiện hành từ nay cho đến khi triển khai CT mới.

Khẳng định, quan điểm chủ đạo khi xây dựng CT GDPT mới là đổi mới căn bản, toàn diện nhưng phải kế thừa những nội dung tích cực của CT hiện hành, của truyền thống để tránh gây sốc. Bộ trưởng nói rõ: “Những gì bất cập trong CT hiện hành thì cần điều chỉnh. Bất cập không phải là thừa, mà là chưa hợp lý, phải điều chỉnh. CT hiện hành vẫn nặng về kiến thức, nhẹ về kỹ năng, đặc biệt là chưa tiếp cận theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực của người học. Hay về cấu trúc, CT hiện nay đóng theo các môn, không mở theo hướng liên môn, dẫn đến trùng lặp và thiếu hiệu quả trong việc hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Một bất cập nữa, đó là CT GDPT hiện hành chưa đạt được mục tiêu phân luồng do nội dung học thiếu định hướng nghề nghiệp”.

Một CT hiện đại theo Bộ trưởng, phải có sự logic, tương tác, kế thừa lẫn nhau giữa các bộ phận. Do đó, trong việc điều chỉnh CT hiện hành, chúng ta cần xem xét theo huớng phát triển năng lực, nhẹ nhàng nhưng không cắt bỏ các nội dung học tập một cách cơ học.

Biên soạn sách giáo khoa phải quan tâm tới đội ngũ giáo viên và điều kiện trường lớp

Giáo dục, thời đại đang thay đổi, vì thế để chất lượng đào tạo tiếp cận, đáp ứng được nhu cầu của xã hội, tôi lưu ý hội nghị: “CT mới phải tạo ra động lực phát triển mới cho GDPT. Nhưng việc thêm-bớt môn học, cách thức xây dựng môn học của CT GDPT cần được xem xét chu đáo; phải đảm bảo logic, thể hiện đặc trưng của từng bậc học. Ví dụ, ở bậc THPT, chọn bao nhiêu môn là vừa, môn ấy như thế nào, bố trí thời lượng từng năm ra sao để quá trình học vẫn đảm bảo kiến thức phổ thông, nhưng đảm liên thông với GDNN, cả về cấu trúc, phân bổ, nội dung từng môn” Bộ trưởng yêu cầu.

Chỉ đạo việc hoàn thiện dự thảo CT GDPT tổng thể, Bộ trưởng cho rằng, về cơ bản dự thảo đã tiếp cận được yêu cầu, tư tưởng chủ đạo đặt ra trong NQ 29. Nhiệm vụ của Dự án Hỗ trợ đổi mới GDPT là sớm hoàn chỉnh, công bố CT tổng thể và CT từng môn học, làm cơ sở biên soạn SGK mới.

Bộ trưởng nhận định, để thực hiện CT mới, cần có sự chuẩn bị đội ngũ giáo viên. CT mới sẽ thay đổi từ nội hàm tới cách tiếp cận môn học, từ đơn môn sang đa môn, liên môn, tích hợp…, vậy đội ngũ giáo viên giảng dạy hơn 1 triệu người sẽ thay đổi như thế nào để khi CT, SGK mới ban hành phải có người dạy?

Chính vì lý do đó, Bộ đã yêu cầu Dự án Hỗ trợ đổi mới GDPT mời đội ngũ giáo viên PT đồng hành cùng quá trình đổi mới. Và trách nhiệm của Dự án, của Ban soạn thảo CT sau này là huy động mọi người cùng tham gia xây dựng CT tổng thể, CT bộ môn và biên soạn SGK để có một CT và nhiều bộ SGK tốt.

Bộ trưởng yêu cầu những người tham gia xây dựng CT, biên soạn SGK mới quan tâm đến 2 điều kiện quan trọng: đó là đội ngũ giáo viên và điều kiện trường lớp. Tránh tình trạng lệch pha giữa các thành phần tham gia đổi mới.

Bộ trưởng cũng thể hiện mong muốn nhận được nhiều ý kiến chia sẻ của các thầy cô trong quá trình đóng góp: “Tôi cũng muốn thầy cô tham vấn giúp Ban soạn thảo để lý giải vì sao qua các lần chỉnh sửa CT, SGK trước đây chưa thành công được như ý muốn. Cần phải chỉ ra, ngoài vấn đề từ sự bất ổn chưa hợp lý trong nội tại CT, còn nguyên nhân nào khác, liệu có phải do giáo viên, cơ sở vật chất trường lớp…?”

“Rõ ràng, điều kiện cơ sở vật chất trường sở của chúng ta hiện nay có hạn, và có nhiều ý kiến cho rằng để đổi mới GD phải có sự đồng bộ cả về vật chất và nội dung. Trong CT hiện nay, thời lượng của các môn học liên quan trải nghiệm sáng tạo thực tiễn ít, trong khi đó, để thực hiện giảng dạy những môn này cần có điều kiện trang thiết bị hỗ trợ. Khi triển khai phương pháp học tích cực thì phải thảo luận, chia nhóm, điều này đòi hỏi sĩ số học sinh trong lớp vừa phải, trong khi đó tại nhiều địa phương, nhiều trường, lớp học vừa chật, vừa thiếu. Do đó, muốn đổi mới phải đảm bảo tính đồng bộ.

“Vì dự thảo CT tổng thể đã được lấy ý kiến nhiều lần, trao đổi chuyên sâu, nên tại hội nghị này, tinh thần làm việc là không góp ý chung chung hay dỡ ra bàn lại mà tập trung góp những ý kiến cụ thể để hoàn thiện dự thảo CT. Những người có trách nhiệm cần lắng nghe, chắt lọc các ý kiến góp ý để xây dựng CT mới nhưng cũng cần lưu ý tiến độ để sớm hoàn thành trên nguyên tắc đảm bảo nhanh nhưng chất lượng”, Bộ trưởng đề nghị.

Bộ trưởng cho rằng với sự chỉ đạo định hướng rõ ràng cũng như tạo điều kiện tốt nhất của Bộ, với đội ngũ đông đảo nhiều giáo viên, chuyên gia giỏi, dù khối lượng công việc lớn, thời gian thực hiện không còn nhiều song tính khả thi của việc hoàn thành CT đúng tiến độ, đạt chất lượng là cao.

Nguồn thông tin: http://dantri.com.vn/giao-duc-khuyen-hoc/chuong-trinh-giao-duc-pho-thong-moi-se-khong-gay-soc-20161230171430266.htm