Chiến khu Ä Ä‘Æ°á»£c xây dá»±ng và o cuối tháng 2 năm 1946. Khi thá»±c dân Pháp chiếm đóng được quáºn lỵ Tân Uyên, thà nh láºp chi khu. Tổng hà nh dinh Khu 7 và lá»±c lượng vÅ© trang Biên Hòa, Thủ Dầu Má»™t rút sâu và o rừng. Công tác xây dá»±ng căn cứ được đặt ra má»™t cách cấp thiết tại Há»™i nghị bất thÆ°á»ng của Khu bá»™ khu 7 ở Lạc An. Äược há»™i nghị chấp thuáºn, việc xây dá»±ng căn cứ được triển khai có hệ thống, các cÆ¡ quan, Ä‘Æ¡n vị, công xưởng v.v. phân chia đóng từng khu vá»±c.[2
Trong kháng chiến chống Pháp, phạm vi chủ yếu của chiến khu Ä nằm trên vùng đất: Tây giáp Ä‘Æ°á»ng 16 Ä‘oạn từ thị trấn Tân Uyên lên Cổng xanh; Bắc giáp Sông Bé Ä‘oạn từ cầu PhÆ°á»›c Hòa lên Chánh HÆ°ng, Äông vẫn giáp Sông Bé Ä‘oạn từ Chánh HÆ°ng đến ngã ba Hiếu Liêm và Nam giáp sông Äồng Nai Ä‘oạn từ ngã ba Hiếu Liêm vá» thị trấn Tân Uyên.
Sang kháng chiến chống Mỹ, do đặc Ä‘iểm vá» quy mô của cuá»™c chiến tranh, trung tâm căn cứ chuyển dần lên phÃa Äông Bắc. Äến đầu năm 1975, căn cứ được xây dá»±ng hoà n chỉnh, phạm vi phát triển đến mức cao nhất. Toà n bá»™ căn cứ địa nằm ở phÃa Bắc sông Äồng Nai, phÃa Tây giáp địa giá»›i hai tỉnh Bình Long và PhÆ°á»›c Long cÅ©, phÃa Bắc giáp biên giá»›i Việt Nam – Campuchia và phÃa Äông giáp địa giá»›i ba tỉnh Bình DÆ°Æ¡ng, Bình PhÆ°á»›c, Äắc Lắc hiện nay kéo vá» rừng Cát Tiên phÃa thượng nguồn sông Äồng Nai bên hữu ngạn.
Nằm trong vùng rừng núi phÃa Bắc miá»n Äông Nam Bá»™, địa thế hiểm trở, chiến khu Ä là má»™t khu vá»±c lý tưởng cho việc xây dá»±ng căn cứ, nÆ¡i cất giấu lá»±c lượng, cất giữ kho tà ng và phát triển má»i mặt của má»™t căn cứ địa kháng chiến. LÆ°ng dá»±a và o dãy TrÆ°á»ng SÆ¡n và vùng rừng núi miá»n Nam Äông DÆ°Æ¡ng, dÃnh vá»›i má»™t phần Ä‘oạn cuối ÄÆ°á»ng mòn Hồ Chà Minh, phÃa trÆ°á»›c lấn sát vùng đồng bằng đông dân cÆ° và các khu đô thị lá»›n, chiến khu Ä còn là má»™t vị trà án ngữ chiến lược, nối nhiá»u chiến trÆ°á»ng vá»›i nhau, là má»™t trong những địa Ä‘iểm liên lạc, tiếp nối, váºn chuyển quan trá»ng từ háºu phÆ°Æ¡ng miá»n Bắc và o tiá»n tuyến miá»n Nam. HÆ¡n nữa, vá»›i Æ°u thế tiếp cáºn các Ä‘Æ°á»ng giao thông chiến lược, các đô thị lá»›n và thà nh phố Sà i Gòn, chiến khu Ä có Æ°u thế là má»™t bà n đạp quân sá»± tiến công và o mục tiêu quân sá»±, chÃnh trị, kinh tế của Mỹ và Việt Nam Cá»™ng hòa ở Sà i Gòn và các tỉnh miá»n Äông Nam Bá»™.[2]
Nằm án ngữ trên hà nh lang cá»a ngõ phÃa Bắc Sà i Gòn, nối thông lên vùng rừng núi cao nguyên miá»n Trung Việt Nam, chiến khu Ä giữ má»™t vị trà chiến lược đặc biệt quan trá»ng. Trong hai cuá»™c kháng chiến, chiến khu Ä là căn cứ địa quan trá»ng của tỉnh Biên Hòa, Thủ Dầu Má»™t, của Quân khu 7 và toà n miá»n Nam Việt Nam.
Chiến khu Ä Ä‘Æ°á»£c coi là trung tâm kháng chiến, là nÆ¡i ra Ä‘á»i và phát triển của các lá»±c lượng vÅ© trang miá»n Äông Nam Bá»™ nhÆ° tiểu Ä‘oà n 800, trung Ä‘oà n 762, sÆ° Ä‘oà n 9, sÆ° Ä‘oà n 5. Tên Chiến khu Ä gắn liá»n vá»›i những chiến công vang dá»™i trong lịch sá» chống ngoại xâm của quân dân miá»n Äông Nam Bá»™ (các chiến thắng Lạc An, Tân Uyên, PhÆ°á»›c Thà nh, Äất Cuốc, Äồng Xoà i, PhÆ°á»›c Long). Sá»± tồn tại và phát triển của nó đã góp phần và o thắng lợi chung của hai cuá»™c chiến Chiến tranh Äông DÆ°Æ¡ng và Chiến tranh Việt Nam.[2]
Vá» phÆ°Æ¡ng diện chÃnh trị, tinh thần, Chiến khu Ä tồn tại nhÆ° má»™t biểu tượng của cuá»™c kháng chiến, tiêu biểu cho ý chÃ, sức mạnh tinh thần của dân Việt, là nguồn hy vá»ng, là niá»m tin của toà n thể cán bá»™, chiến sÄ© và ngÆ°á»i dân trên địa bà n miá»n Äông Nam Bá»™