NGƯỜI KỂ CHUYỆN NGÔI THỨ NHẤT TRONG TRUYỆN NGẮN NGUYỄN HUY THIỆP |
Thursday, 22 December 2011 16:07 |
Phạm Thị Thùy Trang  1. ÄẶT VẤN ÄỀ Nguyá»…n Huy Thiệp là má»™t tên tuổi nổi báºt trên văn Ä‘Ã n Việt Nam trong giai Ä‘oạn đổi má»›i sau kháng chiến chống Mỹ. Mảng sáng tác nổi báºt nhất và thu hút được sá»± quan tâm rá»™ng rãi nhất của nhà văn chÃnh là truyện ngắn. Nói đến cái hay của truyện Nguyá»…n Huy Thiệp là nói đến cái hay của cách kể chuyện, hay nói đúng hÆ¡n là cách xây dá»±ng hình tượng ngÆ°á»i kể chuyện, loại hình tượng không thể thiếu của bất kỳ má»™t tác phẩm tá»± sá»± nà o. Äa phần ngÆ°á»i kể chuyện trong truyện ngắn Nguyá»…n Huy Thiệp xuất hiện ở ngôi thứ nhất. Các tác phẩm kể theo ngôi thứ nhất của Nguyá»…n Huy Thiệp không lấy tình tiết là m trá»ng mà chú ý thể hiện Ä‘á»i sống ná»™i tâm của các nhân váºt. Sức lay Ä‘á»™ng của các thiên truyện đến từ cái nhìn bên trong được thể hiện qua giá»ng Ä‘iệu kể chuyện trầm buồn, suy tÆ° và từng trải của ngÆ°á»i kể. Trong số các truyện ngắn kể theo ngôi thứ nhất của Nguyá»…n Huy Thiệp thì chiếm phần lá»›n là những truyện kể theo Ä‘iểm nhìn Ä‘Æ¡n tuyến (18 truyện). Ở số Ãt truyện còn lại, câu chuyện được kể theo Ä‘iểm nhìn Ä‘a tuyến. 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1 NgÆ°á»i kể chuyện trong các truyện ngắn kể theo ngôi thứ nhất vá»›i Ä‘iểm nhìn Ä‘Æ¡n tuyến Trong các truyện kể nà y, tác giả chá»n má»™t nhân váºt xÆ°ng “tôi†để kể chuyện. Nhân váºt “tôi†ấy có thể đóng vai trò ngÆ°á»i dẫn chuyện trong tác phẩm hoặc má»™t phần tá» trong hệ thống nhân váºt tham gia và o các tình huống của truyện. Bản thân hình tượng “tôi†– ngÆ°á»i kể chuyện còn có ý nghÄ©a nhân đôi. “Tôi†vừa là ngÆ°á»i kể chuyện vá» các nhân váºt khác, đồng thá»i là đối tượng nháºn thức trở lại của chÃnh mình. Các nhân váºt xuất hiện trong câu chuyện của nhân váºt “tôi†cÅ©ng được thể hiện trong sá»± kết hợp giữa việc miêu tả hà nh Ä‘á»™ng, lá»i nói vá»›i những diá»…n biến tâm lý phức tạp bên trong của nhân váºt. Trong tác phẩm, “tôi†– ngÆ°á»i kể chuyện thÆ°á»ng có sá»± trao đổi Ä‘iểm nhìn vá»›i các nhân váºt khác trong khi kể chuyện, đồng thá»i xuất hiện hiện tượng má»™t sá»± váºt, sá»± việc được nhìn nháºn từ nhiá»u Ä‘iểm nhìn khác nhau từ các nhân váºt trong truyện. Äể có được cái nhìn cụ thể hÆ¡n vá» loại hình tượng ngÆ°á»i kể chuyện nà y, chúng ta thá» Ä‘i và o tìm hiểu má»™t số truyện ngắn tiêu biểu của Nguyá»…n Huy Thiệp. Các truyện Kiếm sắc, Phẩm tiết, MÆ°a Nhã Nam, Cún, TrÆ°Æ¡ng Chi Cả năm truyện ngắn Ä‘á»u được kể bởi má»™t ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôiâ€. NhÆ°ng ngÆ°á»i kể chuyện nà y chỉ đóng vai trò ngÆ°á»i dẫn chuyện chứ không tham gia và o các tình huống, sá»± kiện trong truyện. Anh ta đóng vai trò là ngÆ°á»i quan sát, cảm nháºn và kể lại những Ä‘iá»u nghe được, thấy được dá»±a và o Ä‘iểm nhìn cá nhân của mình. Mô tÃp dẫn chuyện của cả năm trÆ°á»ng hợp nà y là : ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôi†được nghe kể vá» cuá»™c Ä‘á»i của các nhân váºt trong truyện bởi má»™t nhân chứng lịch sá» có lai lịch cụ thể, được cung cấp những tÆ° liệu mà theo anh ta là có căn cứ thá»±c tế, rồi sau đó sắp xếp, dà n dá»±ng lại để tạo thà nh câu chuyện hiện tại mà độc giả tiếp cáºn. Äiá»u đó cho thấy, ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôi†trong khi luôn cố ý gợi cho ngÆ°á»i Ä‘á»c cảm giác tin tưởng rằng, những Ä‘iá»u anh ta kể ra ở đây là có tháºt, đồng thá»i gián tiếp thừa nháºn rằng những câu chuyện được kể lại xuất phát từ cảm thụ cá nhân của anh ta, dá»±a và o Ä‘iểm nhìn hạn chế của anh ta để kể. Lối dẫn chuyện nà y có thể gây nhầm lẫn cho ngÆ°á»i Ä‘á»c trong khi tiếp nháºn tác phẩm, nhất là các tác phẩm lấy cảm hứng từ những nhân váºt có tháºt trong lịch sá» mà cách hiểu vá» cuá»™c Ä‘á»i và nhân cách đã được “đóng khung†trong cách hiểu của ngÆ°á»i Ä‘á»c (Kiếm sắc, Phẩm Tiết, MÆ°a Nhã Nam), rằng đây không phải là những sáng tác hÆ° cấu văn há»c mà là những truyện ghi chép lại những hiện thá»±c khách quan có tháºt. NhÆ°ng sá»± tháºt hoà n toà n ngược lại. Những câu chuyện được kể ở năm tác phẩm nà y Ä‘á»u là những truyện kể mang tÃnh chất hÆ° cấu, là những hiện thá»±c đã được lá»c qua lăng kÃnh sáng tạo chủ quan của tác giả. Ngay cả nhân váºt “tôi†dẫn chuyện cÅ©ng chỉ là má»™t hình tượng hÆ° cấu, nó có thể chứa Ä‘á»±ng những định hÆ°á»›ng nghệ thuáºt và quan niệm cá nhân của tác giả vá» Ä‘á»i sống và con ngÆ°á»i nhÆ°ng bản thân hình tượng nà y lại thuá»™c vá» thế giá»›i hÆ° cấu của tác phẩm. Tuy nhiên, cách kể của ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôi†ở các tác phẩm trên không giống nhau. Trong hai truyện ngắn Kiếm sắc và Phẩm tiết, ngÆ°á»i kể chuyện sau khi giá»›i thiệu hoà n cảnh trần thuáºt của mình thì đóng vai trò là ngÆ°á»i kể chuyện từ Ä‘iểm nhìn bên ngoà i trong câu chuyện tiếp theo sau đó. TÃnh cách, phẩm chất của các nhân váºt hiện lên thông qua sá»± miêu tả khách quan ngoại hình, hà nh Ä‘á»™ng, lá»i nói trong mối quan hệ vá»›i các nhân váºt khác. Câu chuyện được kể ở thì hiện tại, không xuất hiện những Ä‘oạn thể hiện cảm xúc, tâm trạng hay sá»± hồi cố của nhân váºt. Lá»i kể chủ yếu là lá»i tả. Còn ở ba truyện ngắn còn lại, “tôi†– ngÆ°á»i kể chuyện lại dá»±a và o Ä‘iểm nhìn bên trong của nhân váºt để trần thuáºt. Hình ảnh của nhân váºt được thể hiện chủ yếu qua thế giá»›i ná»™i tâm của chúng. Lá»i ngÆ°á»i kể thÆ°á»ng xuyên xen lẫn lá»i ná»™i tâm của nhân váºt. Các truyện Chảy Ä‘i sông Æ¡i, Con gái thủy thần, Quan âm chỉ lá»™, Những ngÆ°á»i thợ xẻ, TÆ°á»›ng vá» hÆ°u “Tôi†trong các truyện ngắn nà y vừa là ngÆ°á»i kể chuyện, vừa là má»™t nhân váºt trong thế giá»›i tác phẩm, nhÆ°ng mức Ä‘á»™ tham dá»± của anh ta ở từng tác phẩm có sá»± khác nhau. Anh ta không chỉ là ngÆ°á»i chứng kiến mà còn là ngÆ°á»i trong cuá»™c, trá»±c tiếp tham dá»± và o các tình tiết của truyện. Anh ta có thể không phải là má»™t nhân váºt chÃnh nhÆ°ng là má»™t hình tượng nghệ thuáºt Ä‘á»™c láºp, có thể được nháºn diện rõ rà ng trong tác phẩm. Xét trên má»™t phÆ°Æ¡ng diện nà o đó, ngÆ°á»i kể chuyện trong tác phẩm còn có vai trò là “chất xúc tácâ€, góp phần là m bá»™c lá»™ tÃnh cách của các nhân váºt trong truyện. Ngược lại, các nhân váºt kia cÅ©ng có vai trò tÃch cá»±c thúc đẩy quá trình nháºn thức và tá»± ý thức của nhân váºt “tôiâ€. Bên cạnh đó, khi truyện được kể từ Ä‘iểm nhìn của ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôi†thì ngÆ°á»i kể có Ä‘iá»u kiện tá»± do bá»™c lá»™ cá nhân, biểu đạt tình cảm chủ quan. Khi đó, cái “tôi†má»™t mặt là cái “tôi†khách quan, mặt khác cÅ©ng là cái “tôi†chủ quan, cái “tôi†ná»™i tâm, cái “tôi†tâm lý. Má»™t mặt anh ta hÆ°á»›ng ra thế giá»›i của các nhân váºt, sá»± kiện để trần thuáºt, mặt khác hÆ°á»›ng và o thế giá»›i ná»™i tâm của mình để bá»™c lá»™ những suy nghÄ©, tình cảm bản thân. Äể kể những câu chuyện của mình, ngÆ°á»i kể chuyện trong năm tác phẩm trên không chỉ dá»±a và o Ä‘iểm nhìn chủ quan của bản thân. Hình thức tá»± sá»± trong các truyện kể khá Ä‘a dạng. NgÆ°á»i kể có khi đứng ra kể chuyện, có khi trao quyá»n trần thuáºt lại cho các nhân váºt khác, để há» tá»± nháºn xét vá» nhau; có khi má»™t sá»± kiện, hiện tượng được nhìn nháºn từ các góc nhìn khác nhau của nhiá»u nhân váºt; “tôi†cÅ©ng có khi dá»±a và o Ä‘iểm nhìn của mình, có khi lại dá»±a và o Ä‘iểm nhìn của ngÆ°á»i khác để kể chuyện. Sá»± Ä‘an xen nhiá»u hình thức tá»± sá»± dá»±a trên các kết cấu Ä‘iểm nhìn khác nhau tạo cho các tác phẩm nhiá»u tầng ý nghÄ©a phong phú, Ä‘a dạng và sâu sắc. NgÆ°á»i Ä‘á»c không buá»™c phải hÆ°á»›ng theo má»™t quan Ä‘iểm trần thuáºt duy nhất mà cùng lúc được đối thoại vá»›i nhiá»u nhân váºt. Äiá»u đó là m tăng khả năng khái quát hiện thá»±c của truyện ngắn, đồng thá»i dà nh nhiá»u sá»± chủ Ä‘á»™ng suy nghÄ© hÆ¡n cho Ä‘á»™c giả khi Ä‘á»c tác phẩm. Nhân váºt chÃnh trong các truyện ngắn nà y Ä‘á»u là những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông. Há» Ä‘á»u cảm thấy lạc loà i, cô Ä‘Æ¡n và bế tắc trÆ°á»›c hiện thá»±c Ä‘á»i sống biến hóa, phức tạp. NhÆ°ng há» không bao giá» ngừng hoạt Ä‘á»™ng, ngừng khám phá những giá»›i hạn không gian má»›i giải thoát mình tình trạng tù Ä‘á»ng, bất lá»±c. Tuy váºy, những kết thúc dà nh cho há» lại thÆ°á»ng là bi kịch. Khi tái hiện lại những quãng Ä‘á»i của các nhân váºt nà y, Ä‘iểm nhìn của ngÆ°á»i kể chuyện thÆ°á»ng di chuyển theo những chiá»u kÃch không gian rá»™ng lá»›n trong những khoảng thá»i gian tÆ°Æ¡ng đối dà i. Trong đó, những biến cố, những sá»± kiện xảy ra trong cuá»™c Ä‘á»i nhân váºt được liệt kê ở mức Ä‘á»™ khá dà y bên cạnh những chi tiết Ä‘á»™c thoại hay miêu tả ná»™i tâm của nhân váºt. NgÆ°á»i kể chuyện có khi kể vá» má»™t ngÆ°á»i khác, có khi kể vá» chÃnh mình. Ở những truyện mà “tôi†vừa là ngÆ°á»i kể chuyện, vừa là nhân váºt chÃnh, cái “tôi†ná»™i tâm, cái “tôi†tâm lý chiếm phần Æ°u trá»™i hÆ¡n cái “tôi†khách quan. 2.2 NgÆ°á»i kể chuyện trong các truyện ngắn kể theo ngôi thứ nhất vá»›i Ä‘iểm nhìn Ä‘a tuyến Tá»± sá»± ngôi thứ nhất theo Ä‘iểm nhìn Ä‘a tuyến là hình thức tá»± sá»± mà ở đó Ä‘iểm nhìn có sá»± dịch chuyển trên hai hay nhiá»u ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôiâ€. Những cái “tôi†nà y không phải là sá»± phân thân của má»™t cái “tôi†nà o đó. Chúng tồn tại vá»›i tÆ° cách là những chủ thể Ä‘á»™c láºp, thể hiện rõ sá»± mâu thuẫn ná»™i tại trong ý thức. Nói cách khác, má»—i cái tôi được miêu tả nhÆ° má»™t ý thức. Có trÆ°á»ng hợp, trong truyện ngắn xuất hiện hai ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôiâ€. Trong đó, má»™t chủ thể giữa vai trò ngÆ°á»i kể chuyện chÃnh, còn chủ thể kia giữ vai trò của ngÆ°á»i dẫn truyện, anh ta đóng vai má»™t ngÆ°á»i được nghe kể lại câu chuyện từ ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôi†thứ nhất và chỉ trần thuáºt lại má»™t cách khách quan những gì nghe được. CÅ©ng có trÆ°á»ng hợp, má»™t truyện kể xuất hiện nhiá»u nhân váºt – ngÆ°á»i kể chuyện kể những câu chuyện khác nhau. Má»—i ngÆ°á»i kể chuyện là má»™t chủ thể nháºn thức mang Ä‘iểm nhìn và quan niệm khác nhau vá» hiện thá»±c. Song những câu chuyện nhỠấy Ä‘á»u được sắp xếp theo định hÆ°á»›ng của “tôi†– ngÆ°á»i kể chuyện nhằm là m nổi báºt ná»™i dung, tÆ° tưởng của má»™t câu chuyện lá»›n hÆ¡n bao trùm các mẩu chuyện đó. Äiểm nhìn bao quát vẫn thuá»™c vỠ“tôi†– ngÆ°á»i kể chuyện, nhÆ°ng anh ta không áp đặt Ä‘iểm nhìn của mình lên những ngÆ°á»i kể chuyện khác, anh ta luôn cố ý tạo ra mối quan hệ bình đẳng giữa các câu chuyện được kể trong tác phẩm. Trong các tác phẩm nà y thÆ°á»ng có từ hai ngÆ°á»i kể chuyện trở lên, những câu chuyện được sắp xếp xen kẽ, tạo ra khả năng đối thoại to lá»›n giữa các ý thức vá»›i nhau. Thuá»™c vá» hình thức tá»± sá»± nà y là các truyện: Những bà i há»c nông thôn, Chú Hoạt tôi, Thổ cẩm, Và ng lá»a, MÆ°a. Những bà i há»c nông thôn là má»™t truyện ngắn xúc Ä‘á»™ng và sâu sắc lấy Ä‘á» tà i Ä‘á»i sống nông thôn của Nguyá»…n Huy Thiệp. NgÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôi†giữ vai trò là ngÆ°á»i kể chuyện chÃnh, những sá»± kiện, hiện tượng trong truyện Ä‘á»u được nhìn theo Ä‘iểm nhìn và cảm xúc của “tôiâ€. Nói cách khác, truyện được kể chủ yếu từ góc Ä‘á»™ chủ quan của ngÆ°á»i kể chuyện. Äồng thá»i anh ta cÅ©ng là nhân váºt chÃnh tham gia và o má»i sá»± kiện, diá»…n biến xảy ra trong tác phẩm. Thông qua mối quan hệ vá»›i các nhân váºt khác, nhân váºt “tôi†tìm kiếm được những chất liệu Ä‘á»i sống để xây dá»±ng nên câu chuyện của mình. Ngoà i câu chuyện của “tôiâ€, xen kẽ trong mạch truyện là những câu chuyện do các nhân váºt chị Hiên, bà Lâm và anh giáo Triệu lần lượt thuáºt lại. Má»—i câu chuyện gắn bó vá»›i những cảm xúc, ký ức, quan Ä‘iểm riêng của má»—i nhân váºt vá» cuá»™c Ä‘á»i, vá» lẽ sống và cả những chiêm nghiệm triết lý riêng tÆ°. Trong quá trình trần thuáºt nà y, ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôi†chỉ đóng vai trò ngÆ°á»i quan sát, lắng nghe và tÆ°á»ng thuáºt lại, anh ta không can dá»± và o ý thức của chủ thể Ä‘ang kể chuyện. NhÆ° váºy, trong lòng má»™t câu chuyện lá»›n của “tôi†– ngÆ°á»i kể chuyện là những câu chuyện nhá» Ä‘á»™c láºp nhÆ°ng xét trong tổng thể tác phẩm, chúng vẫn có mối liên quan chặt chẽ vá»›i câu chuyện lá»›n vá» mặt tÆ° tưởng và định hÆ°á»›ng nghệ thuáºt. Vì xét cho cùng, Ä‘iểm nhìn bao quát và vai trò kể chuyện chÃnh vẫn thuá»™c vá» chủ thể xÆ°ng “tôiâ€. Hai truyện ngắn Chú Hoạt tôi và Thổ cẩm Ä‘á»u xuất hiện hai ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôiâ€. NgÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôi†thứ nhất giữ vai trò là ngÆ°á»i kể chuyện trong phần chÃnh của truyện ngắn, còn ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôi†thứ hai xuất hiện ở vị trà ngÆ°á»i lắng nghe câu chuyện của “tôi†trên kia và tÆ°á»ng thuáºt lại. NgÆ°á»i kể chuyện thứ nhất đồng thá»i cÅ©ng là má»™t nhân váºt trong truyện, anh ta là ngÆ°á»i kể chuyện duy nhất trong toà n bá»™ phần chÃnh của câu chuyện. Má»i sá»± việc, diá»…n biến trong đó Ä‘á»u được quan sát và kể lại từ Ä‘iểm nhìn chủ quan của anh ta. Còn ngÆ°á»i kể chuyện thứ hai hoà n toà n đứng ngoà i câu chuyện được kể lại, anh ta chỉ tÆ°á»ng thuáºt những gì được nghe kể mà thôi. Thá»±c chất, anh ta là ngÆ°á»i dẫn chuyện nhÆ°ng vì xuất hiện ở cuối tác phẩm nên vai trò dẫn dắt của anh ta không thể hiện rõ rà ng, anh ta giống nhÆ° má»™t thÃnh giả thụ Ä‘á»™ng hÆ¡n. Má»™t ngÆ°á»i Ä‘ang đối thoại vá»›i ngÆ°á»i kể chuyện chÃnh. Hình thức nà y mang lại cho ngÆ°á»i Ä‘á»c cảm giác rằng những nhân váºt và câu chuyện trên kia là có thá»±c, mang tÃnh khách quan cao. Hai truyện ngắn Và ng lá»a và MÆ°a Ä‘á»u có kết cấu truyện lồng truyện. Trong truyện ngắn Và ng lá»a là sá»± Ä‘an xen giữa ba câu chuyện được kể bởi ba ngÆ°á»i kể khác nhau, còn trong MÆ°a, hai câu chuyện của hai ngÆ°á»i kể riêng biệt cÅ©ng khéo léo hòa quyện và o nhau suốt mạch truyện. NgÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôi†đóng vai trò ngÆ°á»i kể chuyện ngang hà ng vá»›i những ngÆ°á»i kể còn lại. Trong Và ng lá»a, ngÆ°á»i kể xÆ°ng “tôi†không đồng thá»i là nhân váºt trong truyện, anh ta kể má»™t câu chuyện lá»›n và câu chuyện nà y được thêu dệt nên bởi hai câu chuyện nhá» khác Ä‘an cà i bên trong. Các nhân váºt kể chuyện Ä‘á»u là những chủ thể Ä‘á»™c láºp và toà n quyá»n vá»›i câu chuyện của mình, “tôi†– ngÆ°á»i kể chuyện hoà n toà n đứng ngoà i. NhÆ°ng dù là hai câu chuyện nhá» riêng biệt song chúng vẫn nằm trong mạch tÆ° tưởng chủ Ä‘á» chung của tác phẩm, cùng phục vụ cho má»™t định hÆ°á»›ng nghệ thuáºt thống nhất của ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôiâ€. Ở MÆ°a, bên cạnh câu chuyện giữa hai nhân váºt “anh†và em†là câu chuyện của cô gái tên M. kể cho ngÆ°á»i bạn tên N. của mình nghe. Câu chuyện thứ hai được lồng và o trong mạch kể của câu chuyện thứ nhất theo dòng tá»± sá»± của ngÆ°á»i kể chuyện chÃnh là nhân váºt xÆ°ng “anhâ€. Xét vá» mặt kết cấu thì đây cÅ©ng là hai câu chuyện Ä‘á»™c láºp được sắp xếp xen kẽ nhau theo dụng ý nghệ thuáºt của ngÆ°á»i kể chuyện, nhÆ°ng cÅ©ng nhÆ° Và ng lá»a, chúng cùng hÆ°á»›ng đến má»™t ná»™i dung tÆ° tưởng theo quan Ä‘iểm của ngÆ°á»i kể chuyện chÃnh. 3. KẾT LUẬN Nhìn chung, hình thức tá»± sá»± ngôi thứ nhất ở các truyện ngắn nà y khá Ä‘a dạng. Có khi trong truyện chỉ xuất hiện má»™t ngÆ°á»i kể chuyện xÆ°ng “tôiâ€, có khi xuất hiện từ hai cái “tôi†kể chuyện trở nên. Trong nhiá»u trÆ°á»ng hợp, ngÆ°á»i kể chuyện còn trao Ä‘iểm nhìn trần thuáºt lại cho nhân váºt và kể chuyện từ góc nhìn của nhân váºt nà y. HÆ¡n nữa, các Ä‘iểm nhìn ở “tôi†– ngÆ°á»i kể chuyện không cố định mà luôn có sá»± di Ä‘á»™ng. Sá»± kết hợp nhiá»u hình thức tá»± sá»± Ä‘a dạng đã Ä‘em lại cho tác phẩm cái nhìn Ä‘a chiá»u hấp dẫn, đồng thá»i mở rá»™ng tầm khái quát hiện thá»±c của truyện ngắn. Tá»± sá»± ngôi thứ nhất giúp ngÆ°á»i kể chuyện thể hiện được tÃnh cá thể cao trong lá»i kể và các kể chuyện của mình. Cái “tôi†của ngÆ°á»i kể chuyện có khả năng bá»™c lá»™ chiá»u sâu trong nháºn thức và thể hiện sâu sắc quá trình tá»± vấn của bản thân. Sá»± tÆ°Æ¡ng tác, đối thoại giữa những ý thức chủ thể Ä‘á»™c láºp góp phần tạo nên tiếng nói Ä‘a thanh, Ä‘a giá»ng Ä‘iệu trong tác phẩm.  TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Äá»— Hồng Hạnh (tuyển chá»n), 2005. Truyện ngắn Nguyá»…n Huy Thiệp. Nxb. Văn hóa Sà i Gòn, Tp.Hồ Chà Minh. [2] Phạm Xuân Nguyên, 2001. Äi tìm Nguyá»…n Huy Thiệp. Nxb. Văn hóa thông tin, Hà Ná»™i. [3] Nguyá»…n Huy Thiệp, 2006. Giăng lÆ°á»›i bắt chim. Nxb. Há»™i nhà văn, Hà Ná»™i. [4] Trần Äình Sá» (chủ biên), 2003, Tá»± sá»± há»c – Má»™t số vấn Ä‘á» lý luáºn và lịch sá», Nxb. Äại há»c sÆ° phạm, Hà Ná»™i. |