Äầu năm 1945, quân Ä‘á»™i Xô Viết liên tiếp già nh thắng lợi trên chiến trÆ°á»ng Châu Âu, giải phóng hà ng loạt nÆ°á»›c và tiến thẳng và o sà o huyệt của phát xÃt Äức ở Béclin. Ngà y 8/5/1945, phát xÃt Äức đầu hà ng vô Ä‘iá»u kiện. Ngà y 8/8/1945, Liên Xô tuyên chiến vá»›i phát xÃt Nháºt, đẩy quân phiệt Nháºt và o tình thế thất bại. Ngà y 13/8/1945, Há»™i nghị toà n quốc của Äảng há»p ở Tân Trà o, nháºn định thá»i cÆ¡ khởi nghÄ©a già nh chÃnh quyá»n đã tá»›i, những Ä‘iá»u kiện khởi nghÄ©a ở Äông DÆ°Æ¡ng đã chÃn muồi. Uá»· ban khởi nghÄ©a gá»i quân lệnh số 1 cho đồng bà o và cho chiến sÄ© cả nÆ°á»›c ngay trong đêm ấy. Ngà y 16/8/1945, đại há»™i há»p ở Tân Trà o đã thông qua “10 ChÃnh sách lá»›n của Việt Minhâ€, thông qua “lệnh tổng khởi nghÄ©a†quyết định Quốc Kỳ ná»n Ä‘á», sao và ng, chá»n bà i tiến quân ca là m Quốc ca và bầu ra uá»· ban dân tá»™c giải phóng Trung Ương, tức chÃnh phủ lâm thá»i do đồng chà Hồ Chà Minh là m chủ tịch. Chủ tịch Hồ Chà Minh đã ra lá»i kêu gá»i: “Giá» quyết định cho váºn mệnh dân tá»™c ta đã đến. Toà n thể đồng bà o ta hãy đứng dáºy Ä‘em sức ta mà giải phóng cho taâ€. DÆ°á»›i sá»± lãnh đạo của Äảng, hÆ¡n 20 triệu nhân dân ta từ Bắc đến Nam đã tiến hà nh cuốc tổng khởi nghÄ©a cách mạng tháng tám thà nh công. Cuá»™c khởi nghÄ©a bắt đầu từ 14/8, má»™t ngà y sau khi Há»™i nghị toà n quốc của Äảng khai mạc. Từ ngà y 14 đến 18, tổng khởi nghÄ©a già nh được thắng lợi ở nông thôn đồng bằng miá»n Bắc, đại bá»™ pháºn miá»n Trung, má»™t phần miá»n Nam và các thị xã Bắc Giang, Hải Phòng, Hà TÄ©nh, Há»™i An. Ngà y 17/8, ở Hà Ná»™i, tổng há»™i viên chức chÃnh quyá»n bù nhìn tổ chức má»™t cuá»™c mittinh lá»›n tại Quảng trÆ°á»ng nhà hát thà nh phố, có hà ng vạn ngÆ°á»i tham gia để ủng há»™ chÃnh phủ bù nhìn Trần Trá»ng Kim. Trong mittinh nà y, dÆ°á»›i sá»± lãnh đạo của xứ Uá»· Bắc Kỳ và thà nh Uá»· Hà Ná»™i, quần chúng cách mạng đã giÆ°Æ¡ng cao lá cá» Ä‘á» sao và ng, chiếm lấy diá»…n Ä‘Ã n cuá»™c mittinh, cán bá»™ Việt Minh đã diá»…n thuyết báo tin cho đồng bà o biết quân phiệt Nháºt đã đầu hà ng và giá»›i thiệu chủ trÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°á»ng lối cứu nÆ°á»›c của Việt Minh, kêu gá»i nhân dân đánh đổ chÃnh quyá»n bù nhìn thân Nháºt. Cuá»™c mittinh đã tiến thà nh cuá»™c biểu tình, tuần hà nh thị uy, bắt đầu từ quảng trÆ°á»ng nhà hát thà nh phố và lan khắp nÆ¡i trên phố phÆ°á»ng Hà Ná»™i. Cả Hà Ná»™i tÆ°ng bừng khà thế sục sôi khởi nghÄ©a. Ngụy quyá»n cá»±c kỳ bối rối hoang mang, chúng dá»±ng lên cái gá»i là “Uá»· ban chÃnh trị†đỠnghị vá»›i Việt Minh: “Äằng nà o các ông cÅ©ng thắng, nhÆ°ng để Ä‘iá»u đình vá»›i Äồng Minh sẽ và o Äông DÆ°Æ¡ng giải giáp quân Nháºt, Ä‘á» nghị vùng nông thôn cách thà nh phố 15km là thuá»™c quyá»n các ông, còn thà nh phố cần có nhân sÄ©, trà thức đứng ra giao dịch vá»›i Äồng Minhâ€. Äại biểu Việt Minh đã trả lá»i dứt khoát, “giao dịch vá»›i Äồng Minh lúc nà y, ngoà i Việt Minh không ai có thể có lá»±c lượng và danh nghÄ©a cảâ€. Sáng ngà y 19/8, theo lá»i kêu gá»i của Việt Minh, cả Hà Ná»™i vùng dáºy dÆ°á»›i rừng cá» Ä‘á» sao và ng xuống Ä‘Æ°á»ng tiến thẳng vá» trung tâm Nhà hát thà nh phố để dá»± mittinh. Há» vừa Ä‘i vừa hô khẩu hiệu:
* Äả đảo chÃnh phủ bù nhìn Trần Trá»ng Kim. * Thà nh láºp chÃnh phủ dân chủ cá»™ng hòa Việt Nam. * Anh em binh lÃnh hãy mang súng gia nháºp hà ng ngÅ© chiến đấu bên cạnh Việt Minh. * Việt Nam hoà n toà n Ä‘á»™c láºp.
Cuá»™c mittinh diá»…n ra và o ngà y 19/8/1945. Sau loạt súng chà o cá» và bà i Tiến Quân Ca, đại biểu uá»· ban quân sá»± cách mạng Ä‘á»c lá»i hiệu triệu của Việt Minh. Cuá»™c mittinh trở thà nh cuá»™c biểu tình vÅ© trang tiến và o chiếm phủ khâm sứ, trại lÃnh bảo an và các cÆ¡ sở của chÃnh phủ bù nhìn. Từ Hà Ná»™i, là n sóng cách mạng toả Ä‘i khắp nÆ¡i, cả nÆ°á»›c vùng dáºy đấu tranh già nh chÃnh quyá»n và liên tiếp già nh thắng lợi. Cách mạng tháng tám là sá»± kiện vÄ© đại trong lich sá»± dân tá»™c, đánh dấu bÆ°á»›c tiến nhảy vá»t của cách mạng Việt Nam. Äây là lần đầu tiên giai cấp công nhân và nhân dân lao Ä‘á»™ng già nh được chÃnh quyá»n trong cả nÆ°á»›c, lần đầu tiên chế Ä‘á»™ dân chủ nhân dân ở Việt Nam ra Ä‘á»i.
|