KINH DOANH DU LỊCH TẠI CÃC ÄIỂM TÔN GIÃO, TÃN NGƯỠNG |
周一, 2020年 05月 11日 04:10 | |||
KINH DOANH DU LỊCH TẠI CÃC ÄIỂM TÔN GIÃO, TÃN NGƯỠNG Ngà y nay, “du lịch tâm linh†đang có xu hÆ°á»›ng phát triển ở nhiá»u quốc gia trên thế giá»›i. Việt Nam có hệ thống các công trình tôn giáo, tÃn ngưỡng Ä‘a dạng ở khắp các vùng miá»n. Äây là nguồn tà i nguyên phong phú cho hoạt Ä‘á»™ng “du lịch tâm linh†phát triển tại đây. Tuy nhiên khi bắt đầu manh nha ở bất cứ khu vá»±c nà o, sá»± phát triển của hoạt Ä‘á»™ng “du lịch tâm linh†cÅ©ng gặp phải những vấn Ä‘á» vÆ°á»›ng mắc được gây ra bởi những mâu thuẫn ná»™i tại ở Ä‘iểm đến. Bởi thế, bà i viết hÆ°á»›ng đến việc giải quyết những vấn Ä‘á» tồn Ä‘á»ng tiêu biểu tại các công trình tôn giáo, tÃn ngưỡng khi có sá»± tham gia của hoạt Ä‘á»™ng du lịch để sá»± phát triển “du lịch tâm linh†ở Việt Nam diá»…n ra má»™t cách bá»n vững. 1.     Äặt vấn Ä‘á»: Từ trÆ°á»›c đến nay ngÆ°á»i ta vẫn thấy được thế mạnh của các Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng trong kinh doanh du lịch. Các Ä‘iểm nà y luôn tiêu biểu cho giá trị văn hóa của má»™t quốc gia, dân tá»™c nên có sức hấp dẫn tá»± nhiên đối vá»›i du khách từ nÆ¡i khác đến. Còn đối vá»›i ngÆ°á»i dân trong vùng, đó là nÆ¡i há» thÆ°á»ng xuyên lui tá»›i cho những Æ°á»›c vá»ng vá» Ä‘á»i sống tinh thần. Khi cuá»™c sống của con ngÆ°á»i ngà y cà ng Ä‘á» cao các giá trị tinh thần thì việc Ä‘i thăm viếng các công trình tôn giáo, tÃn ngưỡng để thưởng ngoạn cảnh quan thanh bình, xa rá»i thế tục, tham gia và o các hoạt Ä‘á»™ng tại đây nhÆ° nghe giảng kinh pháp, tá»a thiá»n, ăn chay, là m từ thiện … Ä‘ang trở thà nh má»™t xu hÆ°á»›ng của cuá»™c sống hiện đại. Hoạt Ä‘á»™ng “du lịch tâm linh†từ đó ra Ä‘á»i vá»›i ý nghÄ©a giúp du khách: “thăm viếng trái tim và tâm trà của những báºc hiá»n triết†(Cá»±u tổng thống Ấn Äá»™, tiến sỹ A. P. J Abdul Kalam), hÆ°á»›ng con ngÆ°á»i tá»›i thiện tâm. Tuy nhiên, cùng vá»›i sá»± tham gia của hoạt Ä‘á»™ng du lịch là quá trình thÆ°Æ¡ng mại hóa các giá trị tâm linh, dẫn đến nhiá»u mâu thuẫn ná»™i tại. Äó là mâu thuẫn giữa những ngÆ°á»i tham gia và o hoạt Ä‘á»™ng tại các Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng khi mục Ä‘Ãch của há» không đồng nhất. Äó là mâu thuẫn vá» việc sá» dụng và đáp ứng các dịch vụ cho du khách. Äó là mâu thuẫn vá» chi phà và đóng góp cho các công tác nảy sinh khi có hoạt Ä‘á»™ng du lịch. Äây là những vấn Ä‘á» tiêu biểu nhất mà khi xem xét khai thác bất cứ má»™t Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng nà o phục vụ hoạt Ä‘á»™ng du lịch cần quan tâm giải quyết. Việt Nam là quốc gia có tiá»m năng du lịch tâm linh rất lá»›n vá»›i hệ thống các đình, Ä‘á»n, chùa, miếu, quán, lăng … dá»c theo chiá»u dà i của đất nÆ°á»›c, rá»™ng cùng 54 dân tá»™c anh em và sâu trong bốn ngà n năm lịch sá». Các nhà kinh doanh du lịch cÅ©ng Ä‘ang từng bÆ°á»›c khám phá và khai thác các giá trị nà y vá»›i má»™t số các công trình má»›i có quy mô nhÆ° khu Bái ÄÃnh Trà ng An (Ninh Bình), khu Äại Nam Quốc Tá»± (Bình DÆ°Æ¡ng), công viên Tâm Linh (Äà Nẵng) … Äể việc kinh doanh du lịch tại cả các công trình cÅ© và má»›i Ä‘i đúng hÆ°á»›ng, bà i viết Ä‘á» cáºp đến má»™t số vấn Ä‘á» vÆ°á»›ng mắc trên để các nhà quy hoạch, quản lý có được cái nhìn chiến lược trong từng bÆ°á»›c phát triển loại hình du lịch nà y ở nÆ°á»›c ta. 2.     Ná»™i dung: 1)    Vấn Ä‘á» mâu thuẫn giữa những con ngÆ°á»i tham gia và o hoạt Ä‘á»™ng du lịch tại Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng: Mâu thuẫn nà y thÆ°á»ng nảy sinh khi có sá»± trái ngược vá» mục Ä‘Ãch và quyá»n lợi giữa những con ngÆ°á»i tham gia và o hoạt Ä‘á»™ng du lịch các các Ä‘iểm nà y. Thứ nhất, mâu thuẫn không chỉ ở các Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng mà nhÆ° ở bất cứ Ä‘iểm du lịch má»›i khai thác nà o khác là giữa du khách và dân địa phÆ°Æ¡ng. Sá»± xuất hiện ồ ạt của những ngÆ°á»i từ nÆ¡i khác đến và o má»™t thá»i Ä‘iểm là m thay đổi bầu không khà và nhịp Ä‘iệu sinh hoạt hà ng ngà y của ngÆ°á»i dân địa phÆ°Æ¡ng. Sau đó há» cÅ©ng để lại những hệ quả mà địa phÆ°Æ¡ng không mong muốn nhÆ° ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng từ xả thải, biến đổi táºp quán và các giá trị văn hóa từ hà nh vi,… HÆ¡n nữa, nhÆ° má»™t vấn Ä‘á» tâm lý, việc chia sẻ đức tin, chia sẻ “thần há»™ mệnh†của mình cho những đối tượng khác nhau khiến ngÆ°á»i dân bản địa không cảm thấy hà i lòng trong việc tiếp đón du khách. Trong má»™t số trÆ°á»ng hợp, há» chỉ coi du khách nhÆ° những ngÆ°á»i mang đến má»™t phần lợi Ãch kinh tế cho há» trong việc kinh doanh má»™t số các dịch vụ mà du khách cần tại Ä‘iểm. Nếu các hoạt Ä‘á»™ng nà y tá»± phát và vá»›i thái Ä‘á»™ chủ quan của dân địa phÆ°Æ¡ng sẽ dẫn tá»›i tình trạng “chèo kéoâ€, “chặt chém†du khách. Äiá»u nà y là m cho hình ảnh địa phÆ°Æ¡ng trong con mắt khách du lịch cà ng trở nên tồi tệ hÆ¡n. Äể giải quyết vấn Ä‘á» nà y, cần nháºn định rõ vai trò của dân địa phÆ°Æ¡ng trong việc xây dá»±ng văn hóa ứng xá» tại Ä‘iểm du lịch. Há» là ngÆ°á»i chủ duy nhất của các di sản trên địa bà n của há», trong đó có các công trình tÃn ngưỡng tâm linh. Bởi váºy cần trao quyá»n là m chủ cho há» trong má»i hoạt Ä‘á»™ng, trong đó có hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh du lịch theo các bÆ°á»›c sau: (i)    à kiến và quan Ä‘iểm của ngÆ°á»i dân địa phÆ°Æ¡ng cần được tham khảo trong ý tưởng quy hoạch du lịch ở bất cứ di sản nà o. Äặc biệt nhạy cảm đối vá»›i các công trình tôn giáo, tÃn ngưỡng, bởi nếu không có sá»± tham vấn ý kiến địa phÆ°Æ¡ng, đôi khi dá»± án vi phạm phải những Ä‘iá»u cấm kỵ và mãi mãi không thể thá»±c hiện được trong sá»± phản đối quyết liệt của toà n bá»™ dân trong vùng. (ii)  NgÆ°á»i dân địa phÆ°Æ¡ng cần được tham gia và o từng lá»™ trình cÅ©ng nhÆ° má»i hoạt Ä‘á»™ng của dá»± án quy hoạch du lịch. Má»i cÆ¡ há»™i lao Ä‘á»™ng từ dá»± án phải luôn Æ°u tiên ngÆ°á»i dân bản địa: từ quản lý, giám sát; hÆ°á»›ng dẫn, thuyết minh đến những Ä‘Æ¡n vị cung cấp dịch vụ bán lẻ. Lợi nhuáºn thu được từ du lịch cÅ©ng cần có sá»± phân chia bình đẳng cho sá»± tham gia của chÃnh quyá»n địa phÆ°Æ¡ng. Äể ngÆ°á»i dân địa phÆ°Æ¡ng thấy được vai trò, trách nhiệm và lợi Ãch của há», song song vá»›i việc thá»±c hiện dá»± án là mở các lá»›p giáo dục vá» kiến thức, Ä‘Ã o tạo, huấn luyện vá» kỹ năng. Từng ngÆ°á»i dân phải thấy được há» có thể phát huy khả năng của há» trong lÄ©nh vá»±c gì để đăng ký và qua sát hạch vá»›i ban quản lý dá»± án. Äiá»u quan trá»ng nhất là từng ngÆ°á»i dân phải nháºn thức được vốn tà i sản tinh thần vô giá mà há» Ä‘ang nắm giữ để trở thà nh ngÆ°á»i truyá»n bá, ngÆ°á»i dẫn dắt du khách tá»›i chân giá trị của đức tin nhÆ° mục Ä‘Ãch há» mong muốn đến đây. Thứ hai, má»™t mâu thuẫn chỉ nảy sinh tại các Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng là giữa các tÃn đồ và những du khách phi tôn giáo. TrÆ°á»›c đây chùa là nÆ¡i dà nh cho các tÃn đồ Pháºt giáo ăn chay, niệm Pháºt. Äông đảo nhất là và o dịp lá»… há»™i khi các con nhang, đệ tá» tháºp phÆ°Æ¡ng hà nh hÆ°Æ¡ng vỠđây thể hiện sá»± thà nh tâm vá»›i đức Pháºt. Ngà y nay, khi du lịch tâm linh phát triển, du khách đến đây không chỉ vá»›i mục Ä‘Ãch thá» tá»±, đôi khi hỠđến chỉ để tìm hiểu vá» kiến trúc, thưởng ngoạn phong cảnh, thỉnh kinh pháp hay ngồi thiá»n, ăn chay … nhÆ° má»™t sá»± trải nghiệm những Ä‘iá»u má»›i lạ và dà nh khoảng thá»i gian tÄ©nh tại cho tâm hồn. Không đến vá»›i mục Ä‘Ãch chÃnh, đôi khi há» bị các tÃn đồ coi nhÆ° những kẻ quấy rối, gây phiá»n hà , là m ảnh hưởng đến bầu không khà thanh tịnh của thế giá»›i tâm linh. Äể giải quyết vấn Ä‘á» nà y, ban quản lý dá»± án quy hoạch du lịch cần kêu gá»i tinh thần tá»± nguyện tham gia và o hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh du lịch của các tÃn đồ, đặc biệt trong việc hÆ°á»›ng dẫn, thuyết minh. Sá»± trải lòng mình vá»›i du khách cÅ©ng chÃnh là con Ä‘Æ°á»ng hiệu quả nhất giúp du khách giác ngá»™ các chân lý của đức tin mà há» theo Ä‘uổi. Mâu thuẫn sẽ trở nên nghiêm trá»ng vá»›i những du khách và tÃn đồ của những tôn giáo vốn đối láºp và kỳ thị nhau hoặc lợi dụng tôn giáo cho mục Ä‘Ãch chÃnh trị. Tuy nhiên, cái thiện căn mà bất cứ tôn giáo nà o cÅ©ng hÆ°á»›ng đến thể hiện trong hà nh vi ứng xá» của các tÃn đồ vá»›i du khách sẽ là biện pháp tốt nhất để hóa giải Ä‘iá»u nà y. Vấn Ä‘á» mâu thuẫn giữa con ngÆ°á»i luôn khó phân định và giải quyết trong bất cứ lÄ©nh vá»±c Ä‘á»i sống xã há»™i nà o. NhÆ°ng trong kinh doanh du lịch khi sức hấp dẫn được tạo ra bởi chÃnh hà nh vi của con ngÆ°á»i tại nÆ¡i đón tiếp thì việc giải quyết được vấn Ä‘á» nà y đã trở thà nh yếu tố cốt lõi để thu hút ngà y cà ng đông du khách đến đây. 2)    Vấn đỠđáp ứng các dịch vụ du lịch tại Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng: Khách du lịch ngà y nay đến các Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng không chỉ Ä‘Æ¡n thuần vá»›i mục Ä‘Ãch thá» tá»± hay tìm hiểu má»™t nét kiến trúc văn hóa, nghe kể vá» má»™t huyá»n thoại gắn vá»›i di tÃch mà cần có sá»± trải nghiệm thá»±c tế tại Ä‘iểm. Äể có được sá»± trải nghiệm nà y cần sá»± há»— trợ của các dịch vụ bổ sung. Äể sá»± há»— trợ nà y trở nên chu đáo, bà i bản và là m hà i lòng du khách cần sá»± quy hoạch đồng bá»™. Äầu tiên và quan trá»ng nhất để tạo ấn tượng tốt đẹp vá»›i du khách là khu vá»±c tiếp đón. Khu vá»±c nà y bao gồm đầy đủ các dịch vụ nhÆ°: (i)    đưá»ng và o rá»™ng rãi, thuáºn tiện, có phân là n cho từng loại xe cÆ¡ giá»›i, có biển chỉ dẫn rõ rà ng, dá»… hiểu (ii)   bãi Ä‘á»— xe đủ rá»™ng vá»›i sá»± phân loại các phÆ°Æ¡ng tiện nhÆ° ô tô lá»›n, nhá», xe máy,… đảm bảo an ninh (iii)  trung tâm thông tin tại cổng là nÆ¡i bán vé tham quan cÅ©ng nhÆ° cung cấp tà i liệu, thông tin, thuyết minh viên, phÆ°Æ¡ng tiện, phục trang và những yêu cầu phải tuân thủ tại Ä‘iểm (iv)  lối và o được sắp xếp quy củ, tráºt tá»± sẽ là m tăng tÃnh linh thiêng cho Ä‘iểm tôn giáo. Má»™t số nÆ¡i phân chia du khách thà nh 2 là n: má»™t là n cho khách du lịch theo Ä‘oà n và má»™t là n cho khách lẻ (Ä‘a phần là các tÃn đồ) sẽ hạn chế mâu thuẫn nảy sinh và tăng cÆ°á»ng sá»± hợp tác giữa há». Trong khuôn viên của công trình, cần phân định rõ khu vá»±c nguyên bản – khu vá»±c tuyệt đối không có sá»± tham gia của các công trình xây má»›i, phục vụ cho việc bảo tồn – và khu vá»±c dịch vụ du lịch. Tại các khu vá»±c nà y, cần xây dá»±ng các nhà chá» phục vụ đồ ăn, thức uống, nhà vệ sinh, quầy bán đồ lÆ°u niệm, đặc sản địa phÆ°Æ¡ng. Ở má»™t số Ä‘iểm, các nhà cung ứng quy hoạch má»™t khu vá»±c ngoà i trá»i hoặc xây dá»±ng má»™t há»™i trÆ°á»ng lá»›n dà nh cho các sinh hoạt cá»™ng đồng tôn giáo hay tÃn ngưỡng, là nÆ¡i gặp mặt của các tÃn đồ vá»›i du khách, là điểm tổ chức các hoạt Ä‘á»™ng tâm linh cho du khách nhÆ° nghe giảng kinh pháp, tá»a thiá»n hay há»c và thưởng thức các đồ ăn chay… Các hoạt Ä‘á»™ng nà y ngà y nay đã trở thà nh các hoạt Ä‘á»™ng chÃnh trong các chÆ°Æ¡ng trình du lịch đến các Ä‘iểm tÃn ngưỡng tâm linh. Phát sinh từ nhu cầu của du khách, không chỉ mong muốn khám phá các giá trị vá» môi trÆ°á»ng tá»± nhiên và văn hóa nhân văn mà còn mong muốn chạm tá»›i sá»± cảm hóa của đức tin thông qua các khóa tu, các bà i thiá»n, công tác từ thiện vá»›i trẻ mồ côi, ngÆ°á»i tà n táºt … Từ đó mà má»™t số chÆ°Æ¡ng trình và loại hình du lịch đặc trÆ°ng ra Ä‘á»i nhÆ° loại hình du lịch Thiá»n, chÆ°Æ¡ng trình các khóa tu mùa hè dà nh cho thanh thiếu niên hiện nay đã được triển khai ở Thiá»n Viện Trúc Lâm Tây Thiên (VÄ©nh Phúc), chùa Hoằng Pháp (Thà nh phố Hồ Chà Minh), chùa PhÆ°á»›c Long (Bình Äịnh)… Bên cạnh đó, để các sản phẩm du lịch khai thác các giá trị tÃn ngưỡng tâm linh thá»±c sá»± mang lại hiệu quả cần sá»± quan tâm quy hoạch vùng đệm. Äó là khu vá»±c xung quanh nÆ¡i cung cấp cÆ¡ sở lÆ°u trú, nhà hà ng, trạm trung chuyển phÆ°Æ¡ng tiện váºn chuyển, cÆ¡ sở y tế, trạm xăng dầu, các cá»a hà ng và đại lý bán lẻ … Việc đáp ứng được đầy đủ các dịch vụ nà y cần sá»± phối hợp nhịp nhà ng và đồng bá»™ trong xây dá»±ng cÆ¡ sở hạ tầng, cÆ¡ sở váºt chất kỹ thuáºt du lịch từ chÃnh quyá»n đến địa phÆ°Æ¡ng, từ nhà quản lý đến từng Ä‘Æ¡n vị kinh doanh du lịch. 3)    Vấn Ä‘á» chi phà cho công tác quản lý tại Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng: Hoạt Ä‘á»™ng du lịch sẽ kéo theo các vấn Ä‘á» phát sinh nhÆ° sá»± xuống cấp của di tÃch, ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng bởi sá»± xả thải và tiếng ồn do du khách gây ra, sá»± phá hoại do sá»± thiếu ý thức của du khách nhÆ° viết, vẽ báºy, sá» tay hay lấy trá»™m, ăn cắp di váºt chỉ để là m má»™t món đồ lÆ°u niệm. Tháºm chà việc du khách ăn mặc, ứng xá» không đúng vá»›i phép tắc trong không gian linh thiêng của công trình tâm linh cÅ©ng được coi là má»™t ảnh hưởng xấu tá»›i cảnh quan của Ä‘iểm. Bởi váºy, vấn đỠđặt ra là phải quản lý để hạn chế đến mức thấp nhất những tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c do du lịch mang lại. TrÆ°á»›c tiên, cần sá»± nháºn định rõ rà ng vá» quan Ä‘iểm. Äối vá»›i những xuống cấp do áp lá»±c của tá»± nhiên nhÆ° thá»i gian, biến đổi môi trÆ°á»ng hay những áp lá»±c có thể lÆ°á»ng trÆ°á»›c được do sá»± tăng lên của số lượng du khách cần má»™t chiến lược quản lý dà i hạn. Còn đối vá»›i những vấn Ä‘á» có thể kiểm soát được nhÆ° hà nh vi của du khách cần những biện pháp quản lý kịp thá»i. Tuy nhiên tất cả các hoạt Ä‘á»™ng quản lý nà y cần những chi phà không nhá». Thông thÆ°á»ng lợi nhuáºn lá»›n thu được từ các dịch vụ trá»±c tiếp tại Ä‘iểm “chảy†và o “túi†của các nhà kinh doanh nhá» lẻ thức thá»i. Chỉ má»™t phần thuế há» chi trả là phục vụ cho các hoạt Ä‘á»™ng chung của Ä‘iểm và của địa phÆ°Æ¡ng. Còn các khoản thu khác từ vé tham quan hay sá»± quyên góp của du khách không đáng kể so vá»›i chi phà quản lý, đặc biệt là chi phà cho công tác bảo tồn và nâng cấp di tÃch định kỳ. Bởi váºy, vấn đỠđặt ra là cần xây dá»±ng mối quan hệ đối tác giữa ban quản lý tà i nguyên vá»›i các nhà cung ứng dịch vụ. Các nhà quản lý du lịch tại Ä‘iểm cần được trao quyá»n tuyển chá»n những nhà cung ứng dịch vụ cho mình theo hình thức đấu thầu mà đơn vị có kế hoạch đóng góp lợi Ãch cho việc bảo tồn được Æ°u tiên. Các nhà cung ứng dịch vụ cÅ©ng cần nháºn thức rõ quan Ä‘iểm phát triển bá»n vững. Äó là cần sá»± đầu tÆ° lại cho việc phục hồi di sản và quản lý các hà nh vi phá hủy tà i nguyên để duy trì sức hấp dẫn lâu dà i cho Ä‘iểm du lịch. Mối quan hệ nà y cần được xây dá»±ng theo mô hình đầu và o – đầu ra trong sản xuất sản phẩm. Trong đó, đầu và o là các dịch vụ được cung cấp để thá»a mãn nhu cầu du khách. Tất cả được váºn hà nh theo quy trình và nguyên tắc do bá»™ máy quản lý du lịch tại Ä‘iểm Ä‘á» ra để cho ra Ä‘á»i các sản phẩm du lịch hoà n hảo.  Â
             Lợi tức từ hoạt Ä‘á»™ng du lịch tại Ä‘iểm sẽ được bá»™ máy quản lý nà y phân phối bình đẳng cho các bên liên quan nhÆ° đã thá»a thuáºn. Má»™t phần được giữ lại đảm bảo cho hoạt Ä‘á»™ng quản lý ở các hạng mục: (i)     chi phà lâu dà i cho bảo tồn và khôi phục di sản (ii)    chi phà cho việc giải quyết các vấn Ä‘á» phát sinh tại Ä‘iểm (iii)   chi phà cho các chiến dịch quảng bá lá»›n (iv)   các chi phà khác. Bởi váºy để hoạt Ä‘á»™ng du lịch tại Ä‘iểm có hiệu quả, không phát sinh mâu thuẫn vá» quyá»n lợi giữa các bên tham gia cần má»™t bá»™ máy quản lý có trách nhiệm và nắm vững quan Ä‘iểm của phát triển bá»n vững: (i)     bảo vệ môi trÆ°á»ng (ii)    khai thác tối Æ°u các giá trị kinh tế (iii)   phân chia bình đẳng vá»›i các bên liên quan. 3.     Kết luáºn: Äây là những vấn Ä‘á» tiêu biểu nhất trong quá trình khai thác má»™t Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng phục vụ kinh doanh du lịch. Äể những Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng không ngủ yên trong những giá trị mà lịch sá» mang lại cho nó, cần trao cho nó má»™t sức sống Ä‘Æ°Æ¡ng đại. Sức sống đó được mang lại bởi hoạt Ä‘á»™ng du lịch. NhÆ°ng để đảm bảo cho hoạt Ä‘á»™ng du lịch diá»…n ra có hiệu quả, không là m tổn hại đến những gì mà quá khứ để lại, không khÆ¡i nguồn cho những mâu thuẫn xã há»™i, cần má»™t tầm nhìn chiến lược trong công tác quản lý. Bà i viết Ä‘Æ°a ra má»™t số hÆ°á»›ng giải quyết cho những vấn Ä‘á» cụ thể thÆ°á»ng phát sinh tại Ä‘iểm tôn giáo, tÃn ngưỡng có sá»± tham gia của hoạt Ä‘á»™ng du lịch vá»›i mong muốn hoạt Ä‘á»™ng du lịch tâm linh bÆ°á»›c đầu nhen nhóm ở Việt Nam sẽ có má»™t hÆ°á»›ng Ä‘i đúng mục Ä‘Ãch – con Ä‘Æ°á»ng giúp con ngÆ°á»i tìm vá» vá»›i bản thể, vÆ°Æ¡n tá»›i những Ä‘iá»u tốt đẹp hÆ¡n. Äây là xu hÆ°á»›ng của du lịch hiện đại trên thế giá»›i và nếu được quản lý đúng đắn ở Việt Nam nó sẽ mang đến những giá trị má»›i cho du lịch nÆ°á»›c nhà .
TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Peter Robinson, Sine Heitmann & Dr Peter Dieke (2011) - Research themes for tourism (Toà n cảnh nghiên cứu vá» du lịch) – CABI Publishing. [2] Dallen J. Timothy & Daniel H. Olsen (2006) - Tourism, Religion and Spiritual Journeys (Du lịch và các chuyến Ä‘i tâm linh và tôn giáo) – Routledge Publishing.  Äặng Thị PhÆ°Æ¡ng Anh (Bà i đăng Tạp chà Văn hóa há»c (ISSN 1859 - 4859), Số 3, năm 2012) |