Thi trắc nghiệm không kÃch thÃch sá»± sáng tạo |
Wednesday, 15 August 2007 07:04 |
TP - Nếu muốn nhanh chóng kiểm tra, xem xét, há»c sinh có nắm kiến thức đến đâu thì có thể nên dùng trắc nghiệm, nhÆ°ng muốn Ä‘i sâu và o cách há»c, cách tÆ° duy, rèn óc thông minh, sáng tạo... thì phải dùng tá»± luáºn. Tôi có Ä‘á»c bà i báo “Thi trắc nghiệm có Ä‘iá»u gì hay, có gì dở†của Giáo sÆ° (GS) Nguyá»…n Cảnh Toà n, má»™t nhà giáo có uy tÃn và tâm huyết vá»›i sá»± nghiệp giáo dục của nÆ°á»›c nhà đăng trên báo Văn Nghệ số 27 (ngà y 7/7/2007). Tác giả đã phân tÃch rất sâu sắc vá» thi trắc nghiệm trong đó có nhấn mạnh: Việc đặt ra những câu há»i trắc nghiệm nhÆ° váºy không phải là chuyện dá»…, cho nên việc chuẩn bị được ngân hà ng câu há»i trắc nghiệm cho má»™t kỳ thi nà o đó là má»™t việc đòi há»i công phu. Vả chăng má»™t ngân hà ng nhÆ° váºy không thể dùng mãi, vì dùng nhiá»u lần cách trả lá»i cho từng câu há»i sẽ lá»™ hết, nên phải sá»a đổi thÆ°á»ng xuyên. Äặc biệt, GS Nguyá»…n Cảnh Toà n cÅ©ng cảnh báo thi trắc nghiệm cÅ©ng không kiểm tra tÆ° duy biện chứng và tÆ° duy hình tượng của há»c sinh. Tôi là má»™t giáo viên giảng dạy triết há»c trong đó có môn lôgÃc há»c. Tôi thấy ngôn ngữ là cái vá» váºt chất của tÆ° duy, con ngÆ°á»i chỉ có thể tÆ° duy thông qua ngôn ngữ. Ngôn ngữ nó rất quan trá»ng trong giao lÆ°u thầy - trò, nó biểu hiện của tÆ° tưởng, tình cảm mà trắc nghiệm thì không thể kiểm tra được má»™t cách đầy đủ. Vì “cái gì mà nháºn thức tốt thì nói ra được rõ rà ngâ€. Chúng ta Ä‘ang phải chịu má»™t ná»n giáo dục lạc háºu, không tạo ra cho ngÆ°á»i há»c sá»± “sáng tạoâ€, lối truyá»n thụ kiến thức má»™t chiá»u thầy Ä‘á»c trò ghi, sinh viên ra trÆ°á»ng rất thụ Ä‘á»™ng không hòa nháºp ngay vá»›i thá»±c tiá»…n nghá» nghiệp. Hiện nay, quan niệm há»c không chỉ há»c văn hóa mà còn phải há»c các kiến thức khác, để là m việc để sáng tạo, để là m ngÆ°á»i, để sống tốt hÆ¡n, thÃch ứng vá»›i sá»± thay đổi của xã há»™i. Muốn váºy chúng ta phải trang bị cho ngÆ°á»i há»c tÆ° duy biện chứng mà tÆ° duy biện chứng chấp nháºn “luáºt phi bà i trungâ€, còn trắc nghiệm chấp nháºn luáºt bà i trung (chỉ dùng có hai tÃn hiệu đúng sai không có tÃn hiệu trung gian). Mặt khác giáo dục trong thá»i đại khoa há»c công nghệ, thá»i kỳ há»™i nháºp WTO, toà n cầu hóa hôm nay thì sá»± sáng tạo là hết sức cần thiết của má»i ngÆ°á»i há»c. Bản chất của sá»± sáng tạo là nhìn nháºn xem xét sá»± váºt trong trạng thái Ä‘á»™ng, sá»± váºn Ä‘á»™ng không ngừng của thế giá»›i váºt chất. Chỉ có váºn dụng tÆ° duy biện chứng và tÆ° duy hình tượng má»›i tạo ra sá»± sáng tạo, vì qui luáºt bà i trung cho rằng hai phán Ä‘oán phủ định nhau cùng phản ánh má»™t dấu hiệu của má»™t đối tượng trong những Ä‘iá»u kiện xác định thì không thể cùng sai mà luôn có má»™t đúng. Vì thế nếu ta muốn nhanh chóng kiểm tra, xem xét, há»c sinh có nắm kiến thức đến đâu thì có thể nên dùng trắc nghiệm, nhÆ°ng muốn Ä‘i sâu và o cách há»c, cách tÆ° duy, và o phẩm chất con ngÆ°á»i có liên quan đến hiệu quả há»c táºp theo hÆ°á»›ng, rèn óc thông minh, sáng tạo thì phải dùng tá»± luáºn. Nếu tất cả các môn há»c tá»›i nhÆ° toán, sá», địa Ä‘á»u thi trắc nghiệm 100% thì tháºt đáng phải suy nghÄ©? Theo tôi má»—i bà i thi chỉ dùng 20% trắc nghiệm còn lại là tá»± luáºn. Nhất là đối vá»›i toán há»c không chỉ là khoa há»c thuần túy vá» mặt lý luáºn mà còn có vai trò tÃch cá»±c trong hoạt Ä‘á»™ng nháºn thức của con ngÆ°á»i, toán há»c được mệnh danh là “thể dục trà não†và sá»± sáng tạo của nó luôn gắn vá»›i tÆ° duy biện chứng. Hoặc nếu môn sá» mà trắc nghiệm hết thì còn chỉ có số liệu, ngà y, tháng , năm, thôi thì cà ng đáng buồn? Là m sao kiểm tra cho ngÆ°á»i há»c có phẩm chất của tÆ° duy “sáng tạo†nhất là đối vá»›i các môn há»c vốn bị định kiến là khô khan, đòi há»i ngÆ°á»i há»c cà ng cần đến cái xúc cảm trÆ°á»›c cái đẹp, cái tà i, cái bay bÆ°á»›m, cái có Ãch và cà ng cần đến óc tưởng tượng dồi dà o. Và dụ: Khi miêu tả Nguyá»…n Huệ cưỡi voi đại phá quân Thanh mà chỉ có ngà y tháng thôi Æ°? Hay Äại tÆ°á»›ng Võ Nguyên Giáp dà n quân ở Äiện Biên Phủ trong kháng chiến chống Pháp… nếu chỉ há»i theo trắc nghiệm thì là m sao mà hay được? Khi thi trắc nghiệm 100% thì kéo theo tÆ° duy của ngÆ°á»i dạy là “thi thế nà o thì dạy thế đóâ€. PhÆ°Æ¡ng pháp trắc nghiệm váºn dụng nhiá»u hÆ¡n và o dạy và há»c thÆ°á»ng ngà y, đẩy lùi tá»± luáºn. (Tien Phong Online :: Phạm Xuân TrÆ°á»ng) |