Chương trình giáo dục phổ thông chỉ có thể chuyển hướng sang giáo dục tích hợp, phân hóa, dạy học sinh trải nghiệm sáng tạo khi có đội ngũ giáo viên đủ năng lực để đáp ứng yêu cầu chứ không chỉ là “thợ dạy” như thường thấy hiện nay.

Ngày 9.12 tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu sư phạm Trường ĐH Sư phạm Hà Nội tổ chức hội thảo “Phát triển đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông” nhằm tìm cách đưa việc đào tạo, bồi dưỡng giáo viên (GV) gắn chặt hơn với hệ thống giáo dục phổ thông, nhất là khi cả nước đang chuẩn bị thay đổi chương trình, sách giáo khoa (SGK).

Được chủ động lựa chọn SGK

Tiến sĩ Phạm Thị Kim Anh (Viện Nghiên cứu sư phạm) cho biết: “Để đánh giá năng lực dạy học theo yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, chúng tôi đã tiến hành điều tra, khảo sát 74 GV bậc THCS ở các tỉnh Hải Dương, Ninh Bình, Sơn La, Lai Châu. Kết quả cho thấy số GV có năng lực vững chắc chỉ đạt trên dưới 20%; những GV năng lực đã có nhưng chưa vững chắc vẫn chiếm tỷ lệ khá cao (trên dưới 60%). Tỷ lệ GV chưa có các năng lực dạy học theo yêu cầu đổi mới cũng còn khá nhiều. Ví dụ 41,8% chưa có năng lực dạy học theo phương thức trải nghiệm sáng tạo, 40,5% chưa có năng lực cải tiến chất lượng dạy học và năng lực thích ứng với các điều kiện dạy học khác nhau. Đặc biệt, gần 60% cho rằng chưa vững chắc về năng lực dạy học tích hợp, lồng ghép, liên môn...”.

Cũng theo bà Kim Anh, những hiện tượng như GV rời SGK thì không biết lấy gì để dạy và dạy như thế nào không hiếm. Đối với những bài học về thực vật lẽ ra phải dạy ở vườn trường, sân trường thì tuyệt đại đa số GV dạy trong lớp với quyển SGK khô cứng.

GS Đinh Quang Báo (Trường ĐH Sư phạm Hà Nội) chỉ ra những yêu cầu mới của chương trình giáo dục phổ thông sắp tới. Đó là dạy học tích hợp, phân hóa, phân luồng, phát triển năng lực, đổi mới đánh giá kết quả giáo dục, dạy học. Những vấn đề tuy không mới về mặt lý luận nhưng lại rất mới, thậm chí xa lạ trong thực tiễn giáo dục phổ thông và đào tạo GV ở nước ta.

Theo GS Báo, GV phải thay đổi sâu sắc về năng lực nghề nghiệp, phải có năng lực để chủ động sáng tạo phát triển chương trình giáo dục. Ngoài ra, GV cần được chủ động, sáng tạo trong lựa chọn, sử dụng SGK, các nguồn tài liệu khác trong môi trường công nghệ thông tin và truyền thông phù hợp với bản thân, bối cảnh địa phương và đặc điểm học sinh. GV phải có năng lực thiết kế các chủ đề tích hợp, phát triển các năng lực cốt lõi trong dạy học các môn học, tổ chức các hoạt động giáo dục...

Phải có kiến thức rộng và sâu

PGS Đỗ Ngọc Thống, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT), cho rằng yêu cầu của cuộc sống, đòi hỏi của nghề nghiệp và đối tượng người học trong xã hội hiện đại buộc GV phải biết rất rộng, phải có tri thức nền lẫn tri thức chuyên sâu mới có thể đáp ứng được những yêu cầu mới.

Ông Thống nhận xét hầu hết các sinh viên sư phạm, nhất là những sinh viên đào tạo theo môn học, đều chỉ tập trung chú ý tri thức của môn khoa học mà sau này mình phải dạy. Những tri thức chung về khoa học giáo dục, tâm lý, phương pháp dạy học... nhìn chung bị coi nhẹ, học cho xong, cho có. Sinh viên không thấy rõ vai trò và ý nghĩa cũng như tác dụng của chúng trong quá trình học để trở thành GV. Mặt khác chương trình đào tạo cũng chưa yêu cầu cao về loại tri thức nền, chưa có các nội dung đầy đủ và toàn diện về những lĩnh vực cần phải trang bị như là tri thức nền. Điều này dẫn tới nhiều hệ lụy, hạn chế chất lượng và hiệu quả không chỉ với chương trình hiện hành và đặc biệt đối chiếu với những yêu cầu đổi mới, trong đó trọng tâm là yêu cầu dạy học tích hợp.

Một lớp bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh do Sở GD-ĐT và Trường ĐH Sư phạm TP.HCM tổ chức

Chương trình giáo dục phổ thông mới yêu cầu tích hợp mạnh mẽ (nhất là với bậc tiểu học và THCS). Theo ông Thống, các trường sư phạm phải bồi dưỡng và đào tạo GV tích hợp. Với yêu cầu mới, GV bộ môn nào cũng phải thực hiện dạy tích hợp. GV môn toán cũng như các môn khoa học tự nhiên sẽ không bị biến thành “thợ dạy”, suốt ngày chỉ đánh vật với các công thức, con số, định lý, định luật... nếu GV có một tri thức nền đa dạng, phong phú. Kiến thức nền không chỉ quan trọng với việc dạy các môn học mà còn hết sức cần thiết để thực hiện các hoạt động giáo dục, đặc biệt là qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo được thực hiện ở cả 3 bậc học.

Đồng quan điểm, GS Nguyễn Thị Côi (Khoa Lịch sử, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội) nêu ví dụ với môn lịch sử, để đáp ứng chương trình và SGK mới, GV phải nắm vững kiến thức bề rộng về những vấn đề cơ bản của một số môn văn hóa gần gũi được biên soạn tích hợp trong SGK tùy môn học, cấp học. Bà Côi đề xuất, chương trình đào tạo của trường sư phạm cần sớm bổ sung tài liệu học tập và hướng dẫn dạy học cụ thể với những môn mới trong chương trình giáo dục phổ thông như môn khoa học tự nhiên, khoa học xã hội...

Xem chi tiết tại Nguồn thông tin: http://thanhnien.vn/giao-duc/giao-vien-se-khong-chi-la-tho-day-772831.html