Nên giữ hay bỠđánh giá hạnh kiểm há»c sinh? 打å°
周四, 2017年 06月 01日 02:50

Việc đánh giá hạnh kiểm há»c sinh ở nÆ°á»›c ta đã tồn tại rất lâu cho dù các văn bản hÆ°á»›ng dẫn cụ thể vá» nó được Ä‘iá»u chỉnh, bổ sung thay đổi nhiá»u lần. Hiện tại, đánh giá hạnh kiểm vẫn là vấn Ä‘á» Ä‘ang gây xôn xao dÆ° luận và làm Ä‘au đầu cả phụ huynh, giáo viên lẫn há»c sinh.

Ông Nguyá»…n Hoàng ChÆ°Æ¡ng (Hiệu trưởng TrÆ°á»ng THPT Lá»™c Phát, Lâm Äồng): Xã há»™i hóa giáo dục cần bổ sung thêm ná»™i dung: Xã há»™i hóa việc đánh giá há»c sinh.

Má»—i há»c sinh có má»™t hoàn cảnh – yếu tố môi trÆ°á»ng tác Ä‘á»™ng đến sá»± phát triển nhân cách sau này, rồi bẩm sinh, di truyá»n..., rất khác biệt. Vì vậy, đánh giá há»c sinh đòi há»i sá»± thận trá»ng, tỉ má»·, công phu, công bằng. Cùng vá»›i đó là lòng yêu thÆ°Æ¡ng, vị tha, cả sá»± nghiêm khắc của ngÆ°á»i thầy.

hạnh kiểm, há»c sinh, giáo viên

Ông Nguyễn Hoàng Chương

TrÆ°á»›c hết, giáo viên chủ nhiệm ghi kết quả (há»c lá»±c, hạnh kiểm, lá»i phê) vào Sổ Gá»i tên và Ghi Ä‘iểm, Há»c bạ, Sổ liên lạc. Hiệu trưởng là ngÆ°á»i ký cuối cùng mang tính xác nhận – là công việc hành chính theo trách nhiệm được giao.

Äể xếp loại hạnh kiểm, giáo viên chủ nhiệm lá»›p phải thu thập thông tin phản hồi từ há»c sinh, Ban chấp hành Chi Äoàn, Ban cán sá»± lá»›p, giáo viên bá»™ môn, giám thị, phụ huynh há»c sinh, cá»™ng đồng dân cÆ° nÆ¡i há»c sinh cÆ° trú. Vì vậy, đánh giá há»c sinh là kết quả của sá»± tham gia nhiá»u lá»±c lượng trong và ngoài nhà trÆ°á»ng.

Hai là, ở khía cạnh nào đó mà giáo viên chủ nhiệm chÆ°a làm tốt dẫn đến việc xếp loại hạnh kiểm thiếu chính xác, gây phản ứng tiêu cá»±c từ há»c sinh, phụ huynh thì cần góp ý để giáo viên chủ nhiệm Ä‘iá»u chỉnh. Äồng thá»i, lãnh đạo nhà trÆ°á»ng tổ chức huấn luyện cho giáo viên chủ nhiệm kỹ năng đánh giá hạnh kiểm.

Ở trÆ°á»ng sÆ° phạm, giáo viên chỉ được tập trung bồi dưỡng vá» kiến thức, kỹ năng đánh giá năng lá»±c há»c tập của há»c sinh. Lúc vá» trÆ°á»ng phổ thông công tác, lãnh đạo nhà trÆ°á»ng, phòng GD-ÄT, sở GD-ÄT lại thÆ°á»ng tập trung bồi dưỡng chuyên môn, ít chú trá»ng bồi dưỡng cho giáo viên kỹ năng đánh giá định tính. Mà hạnh kiểm lại thuá»™c phạm trù này. Cái sai của giáo viên chủ nhiệm trong xếp loại hạnh kiểm (nếu có) trÆ°á»›c hết là trách nhiệm của cán bá»™ quản lý.

Có những hoạt Ä‘á»™ng quản lý coi nhÆ° đã hÆ°á»›ng dẫn qua những văn bản (vốn chÆ°a theo kịp vá»›i những thay đổi trong nhà trÆ°á»ng hiện nay), nhÆ° việc ká»· luật há»c sinh, xếp loại hạnh kiểm há»c sinh chẳng hạn. Hệ quả là má»—i cÆ¡ sở giáo dục, từng giáo viên chủ nhiệm hiểu thế nào sẽ làm thế ấy. Äánh giá hạnh kiểm há»c sinh chÆ°a sâu sắc có nguyên nhân từ đó.

Ba là, đánh giá tÆ° cách ngÆ°á»i há»c qua hạnh kiểm hiện nay chÆ°a thể thay đổi. Nhiá»u nhà trÆ°á»ng vẫn thá»±c hiện tốt, có tác dụng tích cá»±c. Äể tiếp tục phát huy, việc xếp loại hạnh kiểm cần có sá»± chung tay đánh giá của các lá»±c lượng bên ngoài nhà trÆ°á»ng nhÆ° phụ huynh, các Ä‘oàn thể tại địa phÆ°Æ¡ng, cá»™ng đồng dân cÆ° nÆ¡i há»c sinh cÆ° trú.

Làm được Ä‘iá»u này, việc đánh giá hạnh kiểm sẽ khách quan, chính xác. Và nhÆ° thế, kết quả hạnh kiểm luôn nhận được sá»± đồng tình, ủng há»™.

Nguyá»…n Quốc VÆ°Æ¡ng (tác giả nhiá»u cuốn sách vá» lịch sá»­ giáo dục Nhật Bản): Cần bá» việc đánh giá hạnh kiểm há»c sinh trong trÆ°á»ng há»c.

Việc đánh giá hạnh kiểm há»c sinh ở nÆ°á»›c ta đã tồn tại rất lâu cho dù các văn bản hÆ°á»›ng dẫn cụ thể vá» nó được Ä‘iá»u chỉnh, bổ sung thay đổi nhiá»u lần. Câu chuyện vá» hạnh kiểm hiện tại sẽ là vấn Ä‘á» rất lá»›n cho dù nhìn từ thá»±c tiá»…n hay lý luận giáo dục.

 

hạnh kiểm, há»c sinh, giáo viên
Anh Nguyễn Quốc Vương

Äánh giá hạnh kiểm gây ra nhiá»u hệ lụy, mà hệ lụy dá»… thấy nhất là việc làm tổn thÆ°Æ¡ng há»c sinh. Hạnh kiểm thÆ°á»ng được hiểu là “phẩm chất, đạo đức biểu hiện trong việc làm, trong cách đối xá»­ vá»›i má»i ngÆ°á»iâ€, vì vậy, cách thức đánh giá và xếp loại hạnh kiểm của cá nhân há»c sinh thành các loại nhÆ° tốt, khá, trung bình, yếu, kém… sẽ làm cho há»c sinh cảm thấy bị xúc phạm và tổn thÆ°Æ¡ng.

Ná»n tảng tồn tại của cá nhân là nhân cách, vì thế, má»i sá»± can thiệp sâu tác Ä‘á»™ng vào nhân cách của cá nhân theo lối phủ định sạch trÆ¡n Ä‘Æ¡n giản nhÆ° thế Ä‘á»u có tác dụng xấu. Nó giống nhÆ° má»™t đòn trừng phạt vá» tinh thần đối vá»›i há»c sinh hÆ¡n là má»™t biện pháp giáo dục. TÆ° duy trừng phạt này chi phối mạnh mẽ trong phÆ°Æ¡ng thức nhận xét và đánh giá hạnh kiểm, vì vậy mà má»—i buổi kiểm Ä‘iểm lá»›p hay há»p đánh giá hạnh kiểm, ngÆ°á»i giáo viên vốn nắm trong tay cả quyá»n lá»±c và quyá»n uy đã trở thành ngÆ°á»i giống nhÆ° quan tòa Ä‘á»™c quyá»n phán xá»­.

Có những há»c sinh, nhất là những há»c sinh bị xếp vào dạng “há»c sinh cá biệtâ€, sẽ suốt Ä‘á»i mang theo vết thÆ°Æ¡ng lòng khi phải tham dá»± những buổi kiểm Ä‘iểm cuối tuần hay Ä‘á»c những lá»i nhận xét, những dòng đánh giá vá» hạnh kiểm trong há»c bạ, cho dù sau này các em không ít ngÆ°á»i trở thành những ngÆ°á»i có phẩm cách đáng nể trá»ng.

Thứ hai, do đạo đức con ngÆ°á»i là má»™t thứ rất khó đánh giá và định lượng chi tiết, nên cách thức đánh giá hạnh kiểm hiện tại dá»±a vào sá»± tuân thủ ná»™i quy, thái Ä‘á»™ đối vá»›i giáo viên và há»c lá»±c là cách làm dá»… tạo ra kết quả sai lầm.

Ngay cả ở trong Ä‘á»i sống và khoa há»c, rất khó để Ä‘o đạc và đánh giá đạo đức con ngÆ°á»i. Trên thế giá»›i, ở thá»i Ä‘iểm hiện tại, có lẽ chÆ°a có phát minh nào vỠđánh giá đạo đức con ngÆ°á»i phân biệt được ngÆ°á»i tốt, kẻ xấu rõ ràng. Vậy thì tại sao giáo viên và nhà trÆ°á»ng chúng ta lại có thể dá»… dàng đánh giá, xếp loại hạnh kiểm há»c sinh thành các loại nhÆ° tốt, khá, trung bình, yếu?...

Thứ ba, kết quả đánh giá hạnh kiểm dá»… gây chia rẽ giữa giáo viên vá»›i há»c sinh, giữa há»c sinh vá»›i há»c sinh và giữa há»c sinh vá»›i phụ huynh cÅ©ng nhÆ° các phụ huynh vá»›i nhau.

Do việc đánh giá hạnh kiểm thiếu cÆ¡ sở khoa há»c cho nên kết quả tất yếu là không công bằng và thiếu sức thuyết phục. Nhiá»u há»c sinh sẽ cảm thấy khó chịu, bất bình khi nhiá»u bạn “xấu tínhâ€, “không tốtâ€, “ích kỉ†lại có hạnh kiểm tốt trong khi nhiá»u bạn “chÆ¡i đượcâ€, “tốt tính†lại bị xếp hạnh kiểm khá hoặc trung bình.

Cách thức đánh giá hạnh kiểm đầy quyá»n lá»±c nói trên đã làm cho há»c sinh có thái Ä‘á»™ và hành vi kiểu “hai mặtâ€. Vá»›i thầy cô thì kính cẩn, lá»… Ä‘á»™ bá» ngoài nhÆ°ng vá»›i bạn bè thì rất có thể lại tá» ra ích kỉ, bất hợp tác. Phụ huynh cÅ©ng dá»… nổi nóng khi thấy con mình ở nhà ngoan ngoãn và nhân cách cÅ©ng không có vấn Ä‘á» gì lá»›n nhÆ°ng ở trÆ°á»ng lại bị xếp hạnh kiểm trung bình.

hạnh kiểm, há»c sinh, giáo viên

Hạnh kiểm thÆ°á»ng được hiểu là “phẩm chất, đạo đức biểu hiện trong việc làm, trong cách đối xá»­ vá»›i má»i ngÆ°á»iâ€...

Do nhiá»u lý do trong đó có lý do đến từ hệ thống hành chính giáo dục có tính tập quyá»n mạnh và phÆ°Æ¡ng thức vận hành trÆ°á»ng há»c kiểu hành chính, mối quan hệ hợp tác theo chiá»u ngang giữa giáo viên - giáo viên, giáo viên - phụ huynh, giáo viên - phụ huynh - há»c sinh, há»c sinh - há»c sinh ở trÆ°á»ng há»c Việt Nam rất yếu trong khi tính cạnh tranh lại rất cao.

Thá»±c tế này có hại cho việc thá»±c hiện mục tiêu giáo dục nên những con ngÆ°á»i có tinh thần phong phú và lối sống dân chủ. Cách thức đánh giá hạnh kiểm nhÆ° hiện tại là má»™t chất xúc tác làm cho tính cạnh tranh phát triển mạnh thêm và trong nhiá»u trÆ°á»ng hợp chuyển thành xung Ä‘á»™t, đố kị.

Cuối cùng, hệ lụy sâu xa của việc nhà trÆ°á»ng, giáo viên can thiệp sâu vào nhân cách của há»c sinh thông qua áp đặt đánh giá hạnh kiểm vá» lâu dài sẽ tạo ra những con ngÆ°á»i ngoan ngoãn giả vá» hay những ngÆ°á»i sống kiểu Ä‘a nhân cách. Há»c sinh sẽ biết lấy lòng thầy cô hay biết làm thế nào để có được hồ sÆ¡ đẹp, hạnh kiểm tốt trong khi thiếu Ä‘i cÆ¡ há»™i để mài sắc cá tính và phẩm cách của bản thân...

Trong công cuá»™c cải cách giáo dục toàn diện hiện nay sẽ có rất nhiá»u công việc phải làm nhÆ°ng trong đó không thể không thay đổi phÆ°Æ¡ng thức vận hành trÆ°á»ng há»c, lá»›p há»c và đánh giá há»c sinh. Äánh giá há»c sinh cÅ©ng cần phải thay đổi.

Cần mạnh dạn bá» việc đánh giá hạnh kiểm đối vá»›i há»c sinh. Thay vào đó là hÆ°á»›ng đến giáo dục các em vá» mối quan hệ giữa cá nhân và tập thể, cá nhân và cá»™ng đồng.

Nếu cần đánh giá thì nên đánh giá ở góc độ tuân thủ quy tắc công cộng mà các em đã đồng thuận trước đó và chỉ coi nó là sự đánh giá ở phương diện ấy thay vì coi nó là sự đánh giá vỠđạo đức.

Không chỉ đối vá»›i há»c sinh mà ngay cả đối vá»›i sinh viên, cách thức đánh giá dá»±a vào “điểm rèn luyện†cÅ©ng là má»™t thứ cần bãi bỠđể làm cho hoạt Ä‘á»™ng trÆ°á»ng há»c được hồi sinh.

Xem chi tiết tại Nguồn thông tin: http://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/goc-phu-huynh/nen-giu-hay-bo-viec-danh-gia-hanh-kiem-hoc-sinh-375761.html