Nên giữ hay bỠđánh giá hạnh kiểm há»c sinh? |
周四, 2017年 06月 01日 02:50 | ||||||
Việc đánh giá hạnh kiểm há»c sinh ở nÆ°á»›c ta đã tồn tại rất lâu cho dù các văn bản hÆ°á»›ng dẫn cụ thể vá» nó được Ä‘iá»u chỉnh, bổ sung thay đổi nhiá»u lần. Hiện tại, đánh giá hạnh kiểm vẫn là vấn Ä‘á» Ä‘ang gây xôn xao dÆ° luáºn và là m Ä‘au đầu cả phụ huynh, giáo viên lẫn há»c sinh. Ông Nguyá»…n Hoà ng ChÆ°Æ¡ng (Hiệu trưởng TrÆ°á»ng THPT Lá»™c Phát, Lâm Äồng): Xã há»™i hóa giáo dục cần bổ sung thêm ná»™i dung: Xã há»™i hóa việc đánh giá há»c sinh. Má»—i há»c sinh có má»™t hoà n cảnh – yếu tố môi trÆ°á»ng tác Ä‘á»™ng đến sá»± phát triển nhân cách sau nà y, rồi bẩm sinh, di truyá»n..., rất khác biệt. Vì váºy, đánh giá há»c sinh đòi há»i sá»± tháºn trá»ng, tỉ má»·, công phu, công bằng. Cùng vá»›i đó là lòng yêu thÆ°Æ¡ng, vị tha, cả sá»± nghiêm khắc của ngÆ°á»i thầy.
TrÆ°á»›c hết, giáo viên chủ nhiệm ghi kết quả (há»c lá»±c, hạnh kiểm, lá»i phê) và o Sổ Gá»i tên và Ghi Ä‘iểm, Há»c bạ, Sổ liên lạc. Hiệu trưởng là ngÆ°á»i ký cuối cùng mang tÃnh xác nháºn – là công việc hà nh chÃnh theo trách nhiệm được giao. Äể xếp loại hạnh kiểm, giáo viên chủ nhiệm lá»›p phải thu tháºp thông tin phản hồi từ há»c sinh, Ban chấp hà nh Chi Äoà n, Ban cán sá»± lá»›p, giáo viên bá»™ môn, giám thị, phụ huynh há»c sinh, cá»™ng đồng dân cÆ° nÆ¡i há»c sinh cÆ° trú. Vì váºy, đánh giá há»c sinh là kết quả của sá»± tham gia nhiá»u lá»±c lượng trong và ngoà i nhà trÆ°á»ng. Hai là , ở khÃa cạnh nà o đó mà giáo viên chủ nhiệm chÆ°a là m tốt dẫn đến việc xếp loại hạnh kiểm thiếu chÃnh xác, gây phản ứng tiêu cá»±c từ há»c sinh, phụ huynh thì cần góp ý để giáo viên chủ nhiệm Ä‘iá»u chỉnh. Äồng thá»i, lãnh đạo nhà trÆ°á»ng tổ chức huấn luyện cho giáo viên chủ nhiệm kỹ năng đánh giá hạnh kiểm. Ở trÆ°á»ng sÆ° phạm, giáo viên chỉ được táºp trung bồi dưỡng vá» kiến thức, kỹ năng đánh giá năng lá»±c há»c táºp của há»c sinh. Lúc vá» trÆ°á»ng phổ thông công tác, lãnh đạo nhà trÆ°á»ng, phòng GD-ÄT, sở GD-ÄT lại thÆ°á»ng táºp trung bồi dưỡng chuyên môn, Ãt chú trá»ng bồi dưỡng cho giáo viên kỹ năng đánh giá định tÃnh. Mà hạnh kiểm lại thuá»™c phạm trù nà y. Cái sai của giáo viên chủ nhiệm trong xếp loại hạnh kiểm (nếu có) trÆ°á»›c hết là trách nhiệm của cán bá»™ quản lý. Có những hoạt Ä‘á»™ng quản lý coi nhÆ° đã hÆ°á»›ng dẫn qua những văn bản (vốn chÆ°a theo kịp vá»›i những thay đổi trong nhà trÆ°á»ng hiện nay), nhÆ° việc ká»· luáºt há»c sinh, xếp loại hạnh kiểm há»c sinh chẳng hạn. Hệ quả là má»—i cÆ¡ sở giáo dục, từng giáo viên chủ nhiệm hiểu thế nà o sẽ là m thế ấy. Äánh giá hạnh kiểm há»c sinh chÆ°a sâu sắc có nguyên nhân từ đó. Ba là , đánh giá tÆ° cách ngÆ°á»i há»c qua hạnh kiểm hiện nay chÆ°a thể thay đổi. Nhiá»u nhà trÆ°á»ng vẫn thá»±c hiện tốt, có tác dụng tÃch cá»±c. Äể tiếp tục phát huy, việc xếp loại hạnh kiểm cần có sá»± chung tay đánh giá của các lá»±c lượng bên ngoà i nhà trÆ°á»ng nhÆ° phụ huynh, các Ä‘oà n thể tại địa phÆ°Æ¡ng, cá»™ng đồng dân cÆ° nÆ¡i há»c sinh cÆ° trú. Là m được Ä‘iá»u nà y, việc đánh giá hạnh kiểm sẽ khách quan, chÃnh xác. Và nhÆ° thế, kết quả hạnh kiểm luôn nháºn được sá»± đồng tình, ủng há»™. Nguyá»…n Quốc VÆ°Æ¡ng (tác giả nhiá»u cuốn sách vá» lịch sá» giáo dục Nháºt Bản): Cần bá» việc đánh giá hạnh kiểm há»c sinh trong trÆ°á»ng há»c. Việc đánh giá hạnh kiểm há»c sinh ở nÆ°á»›c ta đã tồn tại rất lâu cho dù các văn bản hÆ°á»›ng dẫn cụ thể vá» nó được Ä‘iá»u chỉnh, bổ sung thay đổi nhiá»u lần. Câu chuyện vá» hạnh kiểm hiện tại sẽ là vấn Ä‘á» rất lá»›n cho dù nhìn từ thá»±c tiá»…n hay lý luáºn giáo dục. Â
Äánh giá hạnh kiểm gây ra nhiá»u hệ lụy, mà  hệ lụy dá»… thấy nhất là việc là m tổn thÆ°Æ¡ng há»c sinh. Hạnh kiểm thÆ°á»ng được hiểu là “phẩm chất, đạo đức biểu hiện trong việc là m, trong cách đối xá» vá»›i má»i ngÆ°á»iâ€, vì váºy, cách thức đánh giá và xếp loại hạnh kiểm của cá nhân há»c sinh thà nh các loại nhÆ° tốt, khá, trung bình, yếu, kém… sẽ là m cho há»c sinh cảm thấy bị xúc phạm và tổn thÆ°Æ¡ng. Ná»n tảng tồn tại của cá nhân là nhân cách, vì thế, má»i sá»± can thiệp sâu tác Ä‘á»™ng và o nhân cách của cá nhân theo lối phủ định sạch trÆ¡n Ä‘Æ¡n giản nhÆ° thế Ä‘á»u có tác dụng xấu. Nó giống nhÆ° má»™t đòn trừng phạt vá» tinh thần đối vá»›i há»c sinh hÆ¡n là má»™t biện pháp giáo dục. TÆ° duy trừng phạt nà y chi phối mạnh mẽ trong phÆ°Æ¡ng thức nháºn xét và đánh giá hạnh kiểm, vì váºy mà má»—i buổi kiểm Ä‘iểm lá»›p hay há»p đánh giá hạnh kiểm, ngÆ°á»i giáo viên vốn nắm trong tay cả quyá»n lá»±c và quyá»n uy đã trở thà nh ngÆ°á»i giống nhÆ° quan tòa Ä‘á»™c quyá»n phán xá». Có những há»c sinh, nhất là những há»c sinh bị xếp và o dạng “há»c sinh cá biệtâ€, sẽ suốt Ä‘á»i mang theo vết thÆ°Æ¡ng lòng khi phải tham dá»± những buổi kiểm Ä‘iểm cuối tuần hay Ä‘á»c những lá»i nháºn xét, những dòng đánh giá vá» hạnh kiểm trong há»c bạ, cho dù sau nà y các em không Ãt ngÆ°á»i trở thà nh những ngÆ°á»i có phẩm cách đáng nể trá»ng. Thứ hai, do đạo đức con ngÆ°á»i là má»™t thứ rất khó đánh giá và định lượng chi tiết, nên cách thức đánh giá hạnh kiểm hiện tại dá»±a và o sá»± tuân thủ ná»™i quy, thái Ä‘á»™ đối vá»›i giáo viên và há»c lá»±c là cách là m dá»… tạo ra kết quả sai lầm. Ngay cả ở trong Ä‘á»i sống và khoa há»c, rất khó để Ä‘o đạc và đánh giá đạo đức con ngÆ°á»i. Trên thế giá»›i, ở thá»i Ä‘iểm hiện tại, có lẽ chÆ°a có phát minh nà o vỠđánh giá đạo đức con ngÆ°á»i phân biệt được ngÆ°á»i tốt, kẻ xấu rõ rà ng. Váºy thì tại sao giáo viên và nhà trÆ°á»ng chúng ta lại có thể dá»… dà ng đánh giá, xếp loại hạnh kiểm há»c sinh thà nh các loại nhÆ° tốt, khá, trung bình, yếu?... Thứ ba, kết quả đánh giá hạnh kiểm dá»… gây chia rẽ giữa giáo viên vá»›i há»c sinh, giữa há»c sinh vá»›i há»c sinh và giữa há»c sinh vá»›i phụ huynh cÅ©ng nhÆ° các phụ huynh vá»›i nhau. Do việc đánh giá hạnh kiểm thiếu cÆ¡ sở khoa há»c cho nên kết quả tất yếu là không công bằng và thiếu sức thuyết phục. Nhiá»u há»c sinh sẽ cảm thấy khó chịu, bất bình khi nhiá»u bạn “xấu tÃnhâ€, “không tốtâ€, “Ãch kỉ†lại có hạnh kiểm tốt trong khi nhiá»u bạn “chÆ¡i đượcâ€, “tốt tÃnh†lại bị xếp hạnh kiểm khá hoặc trung bình. Cách thức đánh giá hạnh kiểm đầy quyá»n lá»±c nói trên đã là m cho há»c sinh có thái Ä‘á»™ và hà nh vi kiểu “hai mặtâ€. Vá»›i thầy cô thì kÃnh cẩn, lá»… Ä‘á»™ bá» ngoà i nhÆ°ng vá»›i bạn bè thì rất có thể lại tá» ra Ãch kỉ, bất hợp tác. Phụ huynh cÅ©ng dá»… nổi nóng khi thấy con mình ở nhà ngoan ngoãn và nhân cách cÅ©ng không có vấn Ä‘á» gì lá»›n nhÆ°ng ở trÆ°á»ng lại bị xếp hạnh kiểm trung bình.
Do nhiá»u lý do trong đó có lý do đến từ hệ thống hà nh chÃnh giáo dục có tÃnh táºp quyá»n mạnh và phÆ°Æ¡ng thức váºn hà nh trÆ°á»ng há»c kiểu hà nh chÃnh, mối quan hệ hợp tác theo chiá»u ngang giữa giáo viên - giáo viên, giáo viên - phụ huynh, giáo viên - phụ huynh - há»c sinh, há»c sinh - há»c sinh ở trÆ°á»ng há»c Việt Nam rất yếu trong khi tÃnh cạnh tranh lại rất cao. Thá»±c tế nà y có hại cho việc thá»±c hiện mục tiêu giáo dục nên những con ngÆ°á»i có tinh thần phong phú và lối sống dân chủ. Cách thức đánh giá hạnh kiểm nhÆ° hiện tại là má»™t chất xúc tác là m cho tÃnh cạnh tranh phát triển mạnh thêm và trong nhiá»u trÆ°á»ng hợp chuyển thà nh xung Ä‘á»™t, đố kị. Cuối cùng, hệ lụy sâu xa của việc nhà trÆ°á»ng, giáo viên can thiệp sâu và o nhân cách của há»c sinh thông qua áp đặt đánh giá hạnh kiểm vá» lâu dà i sẽ tạo ra những con ngÆ°á»i ngoan ngoãn giả vá» hay những ngÆ°á»i sống kiểu Ä‘a nhân cách. Há»c sinh sẽ biết lấy lòng thầy cô hay biết là m thế nà o để có được hồ sÆ¡ đẹp, hạnh kiểm tốt trong khi thiếu Ä‘i cÆ¡ há»™i để mà i sắc cá tÃnh và phẩm cách của bản thân... Trong công cuá»™c cải cách giáo dục toà n diện hiện nay sẽ có rất nhiá»u công việc phải là m nhÆ°ng trong đó không thể không thay đổi phÆ°Æ¡ng thức váºn hà nh trÆ°á»ng há»c, lá»›p há»c và đánh giá há»c sinh. Äánh giá há»c sinh cÅ©ng cần phải thay đổi. Cần mạnh dạn bá» việc đánh giá hạnh kiểm đối vá»›i há»c sinh. Thay và o đó là hÆ°á»›ng đến giáo dục các em vá» mối quan hệ giữa cá nhân và táºp thể, cá nhân và cá»™ng đồng. Nếu cần đánh giá thì nên đánh giá ở góc Ä‘á»™ tuân thủ quy tắc công cá»™ng mà các em đã đồng thuáºn trÆ°á»›c đó và chỉ coi nó là sá»± đánh giá ở phÆ°Æ¡ng diện ấy thay vì coi nó là sá»± đánh giá vỠđạo đức. Không chỉ đối vá»›i há»c sinh mà ngay cả đối vá»›i sinh viên, cách thức đánh giá dá»±a và o “điểm rèn luyện†cÅ©ng là má»™t thứ cần bãi bỠđể là m cho hoạt Ä‘á»™ng trÆ°á»ng há»c được hồi sinh. Xem chi tiết tại Nguồn thông tin: http://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/goc-phu-huynh/nen-giu-hay-bo-viec-danh-gia-hanh-kiem-hoc-sinh-375761.html |