Chuyên gia mách nước 10 kinh nghiệm ôn luyện bài trắc nghiệm môn Toán đạt điểm cao Imprimer
Jeudi, 27 Octobre 2016 13:38

Bắt đầu từ năm há»c 2017 trở Ä‘i, Bá»™ Giáo dục và Äào tạo chuyển đổi hình thức thi tá»± luận môn Toán sang hình thức thi trắc nghiệm ở kì thi Trung há»c phổ thông quốc gia. Vấn Ä‘á» này ảnh hưởng trá»±c tiếp đến cả thầy và trò trong việc dạy, há»c và thi.

Vá»›i bá» dày kinh nghiệm từ 35 năm dạy há»c và luyện thi, Tiến sÄ© Lê Äình Äịnh - Äại há»c Quốc gia Hà Ná»™i, Cố vấn Hệ thống Giáo dục HOCMAI – đã Ä‘Æ°a ra 10 ý kiến trao đổi cùng các em há»c sinh vá»›i mục đích giúp các em ôn, luyện bài thi trắc nghiệm môn Toán má»™t cách hiệu quả nhất.

Thứ nhất: Sự khác biệt giữa bài toán tự luận và bài toán trắc nghiệm khách quan

a) Bài toán tá»± luận là yêu cầu há»c sinh phải tá»± trình bày lá»i giải má»™t cách tuần tá»± vá»›i đầy đủ các bÆ°á»›c để giải quyết vấn Ä‘á» hoặc tìm ra ẩn số mà bài toán yêu cầu.

b) Bài toán trắc nghiệm khách quan có nhiá»u dạng, tuy nhiên trong bài thi THPT quốc gia sẽ chỉ xuất hiện câu há»i dạng lá»±a chá»n 1 trong 4 phÆ°Æ¡ng án. Tức là cho trÆ°á»›c bốn phÆ°Æ¡ng án lá»±a chá»n, đáp số bài toán là 1 trong 4 phÆ°Æ¡ng án A, B, C hoặc D. Trong đó, có má»™t phÆ°Æ¡ng án đúng, ba phÆ°Æ¡ng án còn lại là các phÆ°Æ¡ng án nhiá»…u, yêu cầu há»c sinh chá»n ra phÆ°Æ¡ng án đúng mà không cần trình bày các bÆ°á»›c giải. Xin lÆ°u ý cùng các em là có hai loại phÆ°Æ¡ng án nhiá»…u, đó là:

- Loại I (Nhiá»…u xa): Tức là phÆ°Æ¡ng án này tách vá»›i phÆ°Æ¡ng án đúng, há»c sinh dá»… dàng tìm được đáp án ngay, ví dụ: đồ thị hàm bậc ba có 4 Ä‘iểm cá»±c trị.

- Loại II (Nhiá»…u gần): tức là phÆ°Æ¡ng án này gần giống phÆ°Æ¡ng án đúng, có khả năng gây “rối†cao cho há»c sinh. Äể loại được phÆ°Æ¡ng án này há»c sinh cần phải có kiến thức cÆ¡ bản tốt và suy luận tốt.

Thứ hai: Những khó khăn giữa hai hình thức thi

a) Äối vá»›i hình thức tá»± luận: Há»c sinh thÆ°á»ng vấp phải khó khăn đầu tiên là tìm ra hÆ°á»›ng giải, sau đó là cách trình bày ngắn gá»n, sáng sủa, mạch lạc… hoặc lá»i giải hay. Tuy nhiên, thá»i gian không bị gò bó nhÆ° làm các câu trắc nghiệm khách quan. Äặc biệt, nếu không trình bày được lá»i giải đúng thì há»c sinh sẽ có thể không nhận được Ä‘iểm tối Ä‘a cho bài này hoặc đúng đến đâu, sẽ nhận được Ä‘iểm đến đó.

b) Äối vá»›i hình thức trắc nghiệm khách quan: Khó khăn lá»›n nhất là há»c sinh bị áp lá»±c thá»i gian bởi há»c sinh phải vận dụng cả kiến thức và kÄ© năng để tìm ra đáp án đúng trong khoảng thá»i gian tÆ°Æ¡ng đối ngắn.

Trong quá trình xem xét, phân tích Ä‘á» thi minh há»a, thầy Lê Äình Äịnh nhận thấy việc phân bổ thá»i gian cho các câu há»i theo mức Ä‘á»™ Khó – dá»… nhÆ° sau:

✓ Câu há»i dá»…: thá»i gian làm bài là 1 phút

✓ Câu há»i trung bình: thá»i gian làm bài là 2 phút

✓ Câu há»i khó – cá»±c khó: thá»i gian làm bài là 3,5 phút.

Nếu không chá»n được chính xác phÆ°Æ¡ng án đúng ở má»™t câu há»i bất kì, há»c sinh có thể chá»n ngẫu nhiên má»™t phÆ°Æ¡ng án mà vẫn có thể có cÆ¡ há»™i được Ä‘iểm ở câu há»i đó.

Thứ ba: Phạm vi kiến thức thi trắc nghiệm trong bài thi THPT quốc gia

Kỳ thi THPT QG năm há»c 2016 – 2017, kiến thức được gói gá»n trong chÆ°Æ¡ng trình lá»›p 12.

Thứ tư: Lĩnh vực kiến thức

Kiến thức trong kì thi THPT quốc gia bao gồm hai lÄ©nh vá»±c: Giải tích và Hình há»c

a) Lĩnh vực giải tích bao gồm các phần kiến thức như sau:

- Hàm số và ứng dụng

- Mũ và Logarit

- Nguyên hàm – tích phân

- Số phức

b) LÄ©nh vá»±c hình há»c bao gồm các phần kiến thức nhÆ° sau:

- Khối đa diện

- Mặt cầu, mặt trụ, mặt nón

- PhÆ°Æ¡ng pháp tá»a Ä‘á»™ không gian

Thứ năm: Cấp độ nhận thức

Bảng thống kê câu há»i theo cấp Ä‘á»™ nhận thức (Dá»±a trên Äá» minh há»a 5-10-2016)

STT

Chuyên Ä‘á»

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng thấp

Vận dụng cao

Tổng số câu theo chuyên Ä‘á»

1

Hàm số

3

4

3

1

11

 

 

1,2,4

3,5,6,7

9,10,11

8

 

2

Mũ và Logarit

1

6

2

1

10

 

 

13

12,14,15,17,18,20

16,19

21

 

3

Nguyên hàm - Tích phân

1

3

3

 

7

 

 

22

23,25,26

24,27,28

 

 

4

Số phức

1

3

2

 

6

 

 

29

30,31,32

33,34

 

 

5

Khối đa diện - Mặt cầu mặt trụ

1

3

2

2

8

 

 

36

35,39,41

37,40

38,42

 

6

PhÆ°Æ¡ng pháp tá»a Ä‘á»™ không gian

2

3

3

 

8

 

 

43,44

45,46,47

48,49,50

 

 

 

Tổng số câu theo mức Ä‘á»™ câu há»i

9

22

15

4

50

 

Phần trăm kiến thức

52%

18%

22%

8%

100%

Thứ sáu: Há»c sinh cần lÆ°u ý má»™t số hÆ°á»›ng chính giải bài Toán trắc nghiệm

Thứ bảy: Há»c sinh cần rèn luyện các yếu tố gì?

- Nắm vững các kiến thức cÆ¡ bản. Äây là yếu tố tiên quyết nhất để có thể hoàn thành bài thi.

- Hiểu rõ bản chất của từng khái niệm Toán há»c phổ thông.

- Sử dụng thành thạo máy tính Casio.

- Biết cách vận dụng linh hoạt các kiến thức đã há»c để xá»­ lý các bài toán ở cấp Ä‘á»™ vận dụng cao . Ví dụ bài toán tính lãi ngân hàng - Câu 21 Äá» minh há»a ra ngày 5/10/2016.

- Rèn luyện thật nhiá»u vá»›i các dạng bài/dạng Ä‘á» có cấu trúc tÆ°Æ¡ng tá»± Ä‘á» minh há»a để quen vá»›i áp lá»±c phòng thi và rèn được phản xạ, từ đó có thể giải quyết câu há»i trong má»™t khoảng thá»i gian ngắn.

Thứ tám: Quan niệm sai lầm

Nhiá»u ngÆ°á»i thÆ°á»ng hay quan niệm, trong Ä‘á» thi trắc nghiệm, các phÆ°Æ¡ng án đúng trong Ä‘á» thi sẽ được phân bổ Ä‘á»u cho các phÆ°Æ¡ng án A, B, C, D; nên nếu chỉ chá»n má»™t phÆ°Æ¡ng án xuyên suốt cho cả bài thi thì ta cÅ©ng sẽ Ä‘Æ°Æ¡c 25% tổng số Ä‘iểm toàn bài. Vậy, chúng ta sẽ cùng phân tích xem nhận định/quan niệm trên sai lầm nhÆ° thế nào.

Äá» thi sẽ được thiết kế theo kiểu chá»n ngẫu nhiên từ hệ thống. Các câu há»i và sá»± sắp xếp các phÆ°Æ¡ng án lá»±a chá»n được xáo trá»™n trong quá trình chá»n ngẫu nhiên từ hệ thống thành các Ä‘á» thi. Do đó, vá»›i cùng má»™t câu há»i các há»c sinh khác nhau lại có đáp án đúng rÆ¡i vào các phÆ°Æ¡ng án khác nhau.

Dá»±a vào Ä‘á» mẫu mà há»c tủ: hiện nay, Ä‘á» thi nằm hoàn toàn trong chÆ°Æ¡ng trình lá»›p 12. Vậy vá»›i má»™t Ä‘á» mẫu mà Bá»™ công bố gồm 50 câu không thể nêu hết các vấn Ä‘á». Vì vậy, khi thi chính thức, kiến thức có thể lệch vá»›i Ä‘á» mẫu.

HÆ¡n nữa, cùng vá»›i sá»± phát triển mạnh mẽ của internet, sá»± lan truyá»n và chia sẻ hệ thống các Ä‘á» thi trên các trang mạng xã há»™i là con dao hai lưỡi. Bởi lẽ, Ä‘á» thi và các tài liệu được biên soạn bởi rất nhiá»u các cá nhân, tổ chức, trong đó có rất nhiá»u nguồn không đáng tin cậy, phần lá»›n là biên soạn không có căn cứ rõ ràng và không được kiểm duyệt bởi má»™t cÆ¡ quan có thẩm quyá»n. Do đó, nếu không có kiến thức vững vàng, không hiểu rõ cấu trúc Ä‘á» thi và bản chất thì há»c sinh rất dá»… bị tin và theo dẫn đến sai lầm trong cả quá trình há»c và luyện.

Thứ chín: Chiến thuật làm bài thi trắc nghiệm

NhÆ° đã phân tích trong phần 2, áp lá»±c của há»c sinh khi làm Ä‘á» thi trắc nghiệm là hoàn thành các câu há»i theo thá»i gian phù hợp. Há»c sinh cần tạo cho mình má»™t chiến thuật làm bài thi trắc nghiệm. Äể có thể làm tốt và giành được Ä‘iểm cao, các em cần lÆ°u ý những Ä‘iểm chính nhÆ° sau:

- Làm má»™t lượt cả Ä‘á», vá»›i những câu dá»…, chắc chắn vỠđáp án có thể khoanh luôn. Gặp câu khó, đừng quá mất thá»i gian mà hãy tạm bá» qua và chuyển sang làm câu khác. Sau khi làm xong má»™t lượt Ä‘á» thi thì má»›i quay lại để làm tiếp câu đó. Làm được Ä‘iá»u này sẽ giúp các em không bị bá» sót và mất Ä‘iểm ở những câu dá»… do đã mất nhiá»u thá»i gian cho câu khó. Nên nhá»›, dù là câu khó hay câu dá»… thì há»c sinh chỉ có thể được tối Ä‘a 0,2 Ä‘iểm cho 1 câu.

- Äối vá»›i các câu hình há»c ở mức Ä‘á»™ Ä‘Æ¡n giản cần hạn chế vẽ hình và nếu phải vẽ thì cÅ©ng không cần vẽ quá cầu kì vì sẽ rất tốn thá»i gian, cố gắng tưởng tượng là chính.

- Ưu tiên làm trÆ°á»›c các câu há»i mà có sá»­ dụng được máy tính Casio.

- Tăng cÆ°á»ng rèn luyện các dạng bài mà sá»­ dụng kỹ năng loại trừ để tìm ra được đáp án.

Thứ mÆ°á»i: Tài liệu quan trá»ng nhất là Sách giáo khoa lá»›p 12

Hiện nay, các tài liệu phục vụ thi trắc nghiệm khách quan rất nhiá»u; tuy nhiên, chÆ°a thể đánh giá được vì Ä‘á»™ phủ vá» kiến thức là quá rá»™ng, có cả những phần ngoài chÆ°Æ¡ng trình thi. Vì vậy, má»—i tài liệu chỉ phù hợp vá»›i má»™t phần của Ä‘á». Há»c sinh cần phải chá»n lá»c khi tham khảo, tránh ôm đồm và sa đà.

Há»c sinh có thể tá»± há»c, tá»± ôn luyện sau khi được trang bị kiến thức ở trÆ°á»ng. Tuy nhiên, các em nên lá»±a chá»n các khóa há»c của các hệ thống giáo dục có uy tín, có kinh nghiệm dạy há»c và ôn, luyện thi đại há»c để việc ôn, luyện hiệu quả.

Tiến sÄ© Lê Äình Äịnh

Äại há»c Quốc gia Hà Ná»™i (Cố vấn Hệ thống Giáo dục HOCMAI)

Nguồn thông tin: http://dantri.com.vn/giao-duc-khuyen-hoc/chuyen-gia-mach-nuoc-10-kinh-nghiem-on-luyen-bai-trac-nghiem-mon-toan-dat-diem-cao-20161026222413662.htm